Những lời rao giảng của mục sư chẳng qua chỉ là những lời vẩn vơ ngu
xuẩn, còn trọng tâm thật sự của buổi lễ đối với hai người chính là âm nhạc
mà mục sư cũng như người đến xem lễ chỉ nhận là thủ đoạn hỗ trợ để làm
tăng không khí thành kính lên mà thôi.
Đúng thế thật. Các ông nghị, ông tham, các ngài thị dân cũng như gia
đình họ ngồi trong nhà thờ chẳng biết gì về tài năng âm nhạc của ông cả.
Chính chuyện đó khiến ông Pfühl buồn rầu suốt ngày đêm. Vì thế ông rất
vui lòng để chú học trò nhỏ của ông ngồi cạnh ông. Như vậy ít ra cũng có
một người để cho ông vừa đàn vừa khẽ nói cho biết là ông đang chơi một
đoạn nhạc khó vô cùng. Tay ông đánh với một kỹ xảo tuyệt vời “bắt chước
ảnh lộn ngược”. Ông trình bày một bản melody, đoạn melody ấy có thể đọc
xuôi mà cũng có thể đọc ngược. Tiếp đó, dựa trên cơ sở đoạn melody ấy đàn
bài sonate theo kiểu ảnh lộn ngược. Đàn xong, ông buồn rầu thọc hai tay vào
bụng.
— Không người nào hiểu nổi đâu! - Ông vừa nói vừa lắc đầu tuyệt vọng.
Khi mục sư Pringsheim tiếp tục rao giảng, ông nói khẽ vào tai Hanno - Đó là
đoạn bắt chước “ảnh lộn ngược”, Johann ạ! Cháu chưa biết đó là... đó là đối
với chủ đề bắt chước từ dưới lên trên, từ nốt cuối cùng đến nốt đầu tiên. Khó
lắm! Sau này cháu sẽ biết, cái bắt chước trong âm nhạc điển nhã là gì... Còn
tiến hành theo ảnh lộn ngược, thì thầy cũng không muốn bắt cháu học những
cái khó khăn như thế... Không cần phải học những cái đó. Nhưng ai nói với
cháu rằng những thứ đó chỉ là trò chơi kỹ xảo, không có giá trị âm nhạc gì
thì cháu đừng tin. Cháu có thể tìm thấy cách tiến hành “ảnh lộn ngược”
trong các tác phẩm của nhà soạn nhạc vĩ đại ở bất cứ thời đại nào. Chỉ
những người không có nhiệt tình và những người tầm thường mà ngạo mạn
mới không thèm để ý luyện tập mà thôi! Đối với những nhà âm nhạc chân
chính thì như thế là một sự nhục nhã! Cháu nên ghi nhớ những lời đó của
thầy, Johann ạ!
Ngày 15 tháng 4 năm 1869 là ngày kỷ niệm Hanno tròn tám tuổi. Trước
mặt cả nhà, chú cùng mẹ biểu diễn khúc nhạc ngắn chú sáng tác. Bài melody
đơn giản đó chính chú nghĩ ra, chú thấy hay nên cố gọt giũa. Tất nhiên sau
