Ông nghị sắp tắt thở. Ông rên lên hai ba tiếng khe khẽ rồi thôi. Môi cũng
không động đậy nữa. Đó là lần duy nhất bệnh tình biến đổi. Trước đó, hai
con mắt ông đã đờ đi rồi. Mấy phút sau, bác sĩ Langhals tới. Ông áp ống
nghe đen ngòm của ông vào ngực người chết, nghe hồi lâu rồi giám định
theo đúng lương tâm nhà nghề, nói:
— Đúng thế, ông nghị không còn nữa!
Bà xơ Leandra đưa cánh tay trắng trẻo mềm mại ra, lấy ngón tay cái vuốt
thật cẩn thận hai mắt người chết.
Lúc ấy, bà Tony chạy đến quỳ xuống cạnh giường, úp mặt vào chăn, khóc
to, không kiềm chế, để cho tình cảm bộc lộ thoải mái. Tình cảm ấy được bộc
lộ thì tinh thần bà cũng sảng khoái trở lại. Bà thường như thế, đó cũng là
hạnh phúc bẩm sinh của bà. Lúc bà đứng dậy, nước mắt đầm đìa, thì tinh
thần bà thanh thản, cứng cáp hơn ban nãy. Bà đã lấy lại được cái thăng bằng
trong tâm hồn. Bà nghĩ ngay đến việc báo tin buồn không chậm trễ - cần in
ngay một lô giấy cáo phó thật đẹp!
Ông Christian xuất hiện. Ông đang ở câu lạc bộ, nghe tin ông anh ngã ở
ngoài đường, thế là về ngay. Nhưng sợ phải thấy cảnh ghê rợn, nên ông cố
tình đi một vòng ở ngoài cửa thành để không ai biết tìm ông ở đâu nữa. Bây
giờ bỗng thấy ông ló mặt về. Ông vừa vào đến cửa thì đã nghe tin ông anh
qua đời.
— Sao có thể thế được nhỉ? - Ông nói, thất thểu bước lên cầu thang, hai
mắt đảo quanh.
Ông cũng đứng cạnh giường, giữa bà em gái và bà chị dâu, đầu để trần,
má lõm sâu, hai hàng râu rối bù, mũi to, khoằm khoằm, chân vòng kiềng gầy
guộc, trông như cái dấu hỏi. Đôi mắt nhỏ trũng sâu của ông nhìn vào mặt
người chết, khuôn mặt ấy trở nên trầm mặc, giá lạnh, xa vời, thật khó lòng
mà trách móc. Mọi lời trách móc của người đời không thể làm cho nó xúc
động được nữa rồi... Khóe miệng ông Thomas chảy xuống, trông như đang
dè bỉu ai. Ông Christian đã từng trách anh rằng: “Tôi có chết đi thì anh cũng
chẳng thèm nhỏ lấy một giọt nước mắt!”. Thế mà bây giờ người bị trách
móc đã chết rồi, không trối trăng một lời! Ông ta bước vào thế giới bên kia
một cách kiêu hãnh, đẹp đẽ, làm cho mọi người cảm thấy xấu hổ, cũng như
