— Hanno, mày tha thứ cho tao! Vừa rồi, tao đứng dậy dịch, đúng ra tao
phải làm thinh để ông ấy ghi cả tên tao nữa. Tao thấy tao đáng khinh lắm!
— Chẳng phải tao cũng đã giải thích “patula jovis arbore glandes” là gì
rồi đó sao? - Hanno trả lời - Kai, việc đã như thế rồi thì mặc nó vậy! Đừng
nghĩ đến nữa!
— Ừ, tất nhiên phải thế! “Thượng đế thân yêu” nói sẽ làm cho mày không
còn con đường tiến nữa cơ mà! Ông ta quyết định như thế kia thì tao thấy
mày chỉ còn có cách phục tùng vô điều kiện nữa thôi! Hanno! “Con đường
tiến” nghe hay làm sao! “Con đường tiến” của ông Modersohn thế là đi đời!
không bao giờ ông ấy được công nhận là giáo viên chính thức nữa. Con
người bất hạnh! Đúng thế, trong trường chỉ có giáo viên trợ lý và giáo viên
chính thức, không có giáo viên trống trơn. Đó là điều không hiểu nổi. Việc
ấy chỉ có người lớn và người từng trải mới hiểu được. Tao nghĩ, cứ gọi
người này là giáo viên người kia không phải là giáo viên, chưa đủ hay sao?
Sao lại phải gọi là giáo viên chính thức? Tao thật không hiểu. Tất nhiên, ta
có thể đến tìm “Thượng đế thân yêu” hoặc ông Marotzke đề nghị các vị giải
thích giúp. Nhưng việc gì sẽ xảy ra? Các vị sẽ cho rằng các anh cố tình làm
nhục ông hiệu trưởng, rồi bảo anh là phản nghịch, trị cho anh một mẻ nát
thịt tan xương, mặc dù anh rất tôn trọng các vị đó, thậm chí còn hơn họ tôn
trọng họ... Thôi, mặc kệ họ! Bọn họ toàn là đồ tồi!
Hai cậu đi dạo trong sân, Kai nói chuyện linh tinh để cho Hanno quên
những việc vừa rồi đi, nhưng Hanno rất lấy làm thú vị.
— Mày xem, đây là cổng trường. Cổng để ngỏ, ngoài kia là phố xa.
Chúng ta lẻn ra kia dạo một vòng có thú hơn không? Bây giờ là giờ nghỉ,
còn sáu phút nữa mới vào học. Chúng ta có thể về đúng giờ. Nhưng vấn đề ở
chỗ, không được làm như thế! Mày hiểu ý tao chứ? Đấy là cổng, cổng để
ngỏ, không có chắn ngang, không có vật chướng ngại, không có gì hết. Đây
là bậc cổng. Vậy mà chúng ta không được đi ra khỏi một giây nào, thậm chí
không được nghĩ tới nữa. Thôi, chúng ta không được có ý nghĩ quái gở ấy.
Tao lấy ví dụ khác, nếu bây giờ chúng ta nói khoảng mười một giờ rưỡi thì
nghe thật lạ tai. Nhưng nếu nói bây giờ là giờ địa lý thì lại rất hợp tình hợp
lý. Nhưng người ta không thể hỏi, lẽ nào như thế là cuộc sống ư? Mọi cái
