của cái chết? Trường hợp thứ nhất thì bản thân việc cảm mạo là có thể tránh
được, hoặc dù có bị cảm mạo thì có thể dựa vào khoa học mà chữa; còn
trường hợp thứ hai, cái chết dù xuất hiện, với bộ mặt nào đi nữa, thuốc thang
gì cũng vô hiệu!
Tâm thần người mắc bệnh thương hàn thường diễn ra như sau: trong cơn
nửa tỉnh nửa mê, người bệnh như nghe tiếng gọi phấn chấn của cuộc sống.
Đến khi đi dạo trên con đường có bóng râm, có gió mát và yên tĩnh nhưng
nóng bức, thì tiếng gọi ấy trở nên rõ ràng, tha thiết. Anh ta đứng lại, nghe
tiếng gọi vang vọng, phấn chấn, có chút trào lộng, tiếng gọi ấy gọi anh ta trở
về nơi mà anh ta rời xa, đã quên đi hoàn toàn. Nếu lúc ấy, anh ta còn giữ
được cảm giác xấu hổ vì thấy mình chưa làm tròn nhiệm vụ đối với chuyện
đời trào lộng, phiền phức, dã man bị vứt lại phía sau, anh ta thấy còn có chút
sức mạnh, còn có chút dũng khí và còn có chút hứng thú, nếu anh ta còn
thấy yêu đời, chưa muốn quay lưng lại với đời, thì dù có lạc xa trên con
đường lạ, nóng bức kia, anh ta vẫn còn có thể quay lại với cuộc sống được.
Nhưng nếu nghe tiếng gọi ấy mà anh ta sợ hãi, căm ghét run lên, thế thì
tiếng gọi như khoái chí, như khiêu khích ấy chỉ có thể làm cho anh ta lắc
đầu, giơ hai cánh tay ra chống đỡ, rồi đi tiếp con đường lẩn trốn... Thật rõ
ràng, lúc ấy anh ta sẽ chết.
