- Con bà Bảy lớn chớ con tôi ẵm ngửa, tản cư lên đó lấy gì ăn? Mà tụi
Mỹ bây giờ nhiều trực thăng, chỗ nào nó cũng hăm he đổ bộ, mình cứ bỏ
đất cho nó mà tẩu miết à? Tôi không chạy lên cũng chẳng chạy xuống, cứ ở
lì đây cuốc đất lật cỏ nuôi du kích bộ đội đánh giặc, nuôi bầy con tôi thôi!
- Nó vô được, chị làm sao?
- Nó vô tôi chống. Đốt nhà tôi níu tay. Đánh bà con tôi la làng. Làm ấp
chiến lược tôi phá. Làm mất công chớ phá chẳng mấy hồi!
Má Bảy chưng hửng, rồi nhận ra chị kia nói cũng có lý.
Suốt một giờ bàn cãi rối rắm ấy, Bê ngồi im trên góc thềm nhà bị
mảnh bom xói lở, cố ý không trông thấy những cái đưa mắt cầu khẩn của
chị Năm. Trong chi ủy và ủy ban, chị nắm mặt đấu tranh chính trị, chị đứng
ra giải thích là phải. Khi chị bí, Bê cũng đang bí, dù muốn nói thay cũng
không biết nói sao cho đúng. Bí nhưng không thấy khó chịu. Bí mà vẫn tin
có thể tìm ra lối thoát.
Giả sử cuộc họp này diễn ra ở Kỳ Thượng chẳng hạn, nơi khí thế quần
chúng rất yếu do phát động kém, Bê biết đồng bào sẽ nghe chị phó chủ tịch
một cách kiên nhẫn, đưa ra đôi câu hỏi gọi là, vâng ngay để đi ngủ sớm, và
sáng hôm sau ước chừng một nửa số người được gọi đi đấu tranh sẽ lên cơn
đau bụng và đau chân, đắp chiếu nằm rên.
Đây không phải thế. Quần chúng ở đây thực sự đã động. Ý chí giải
phóng thấm sâu vào mỗi người dân, làm rung động tim óc họ, đẩy họ xốc
tới đánh giặc giữ làng. Rất khó chia ra trong việc làm hằng ngày của người
dân đâu là việc công đâu là việc tư. Lửa đốt nhà hôm nay đã đốt thêm
những khối căm thù nóng sẵn. Bà con ầm ầm đòi đánh, và ùa ra cùng đánh
với du kích. Nhưng họ thấy địch ác mà không thấy - hoặc đã quên - địch
yếu. Cái yếu của thằng nói dối bị cùng đường phải gọi pháo bắn vào bù
nhìn. Cái yếu của một tiểu đoàn bảo an nằm chết gí giữa gai để ăn đạn của
