Chính sách giá cho nông nghiệp
H
oạt động kinh tế nào cũng có những thuận lợi và rủi ro riêng, nhưng
nông nghiệp là ngành kinh tế chịu nhiều rủi ro nhất, những rủi ro vượt
ngoài khả năng dự báo và quản lý của nhà nông. Ông Trời là một trong
những rủi ro thuộc loại đó. Trời không mưa gây hạn hán, trời mưa nhiều
gây lụt lội, rồi gió bão, sương muối, mưa đá... những thất thường trong tính
khí của Ông Trời đều ảnh hưởng đến sản lượng và thu nhập của nhà nông.
Nhưng khi Ông Trời vui vẻ, ban cho mưa thuận gió hòa, trên đồng lúa trĩu
hạt, trong vườn cây đầy trái, ngoài sông biển nhiều cá tôm thì những biến
động về giá cả của nông sản trên thị trường trong nước, ngoài nước lại trở
thành một mối lo âu lớn khác của họ. Mất mùa thì đói kém. Trúng mùa thì
giá rớt. Hai thực tế khắc nghiệt ấy như một sức ì giữ chặt nông dân trong
cái vòng lẩn quẩn triền miên của nghèo khó.
Kinh nghiệm phát triển nông nghiệp của nhiều nước nông nghiệp đang
phát triển trên thế giới cho thấy vai trò của Nhà nước là quyết định trong
việc bẻ gẫy vòng lẩn quẩn nghèo khó nói trên cho nông dân. Và trong số
các biện pháp hỗ trợ nhà nông, chính sách giá nông phẩm có vai trò quan
trọng hàng đầu. Những nghiên cứu của các chuyên gia nông nghiệp thế giới
cho thấy những sai lầm trong chính sách giá cả nông phẩm thường gây nên
hậu quả rất nghiêm trọng. Nạn đói ở châu Phi, tình trạng suy dinh dưỡng ở
Ấn Độ, tình trạng thiếu thốn lương thực và năng suất nông nghiệp giảm sút,
sự nghèo túng kéo dài và ngày càng nghiêm trọng tại khu vực nông thôn tại
nhiều nước nông nghiệp thuộc Thế Giới Thứ Ba..., tất cả là hậu quả gián
tiếp hay trực tiếp từ sự thiếu vắng một chính sách giá cả nông phẩm đúng
đắn và chính sách đầu tư hiệu quả cho nông nghiệp và nông thôn.
Thời tiết thuận lợi, sự gia tăng năng suất trong nông nghiệp do áp dụng
cơ khí hóa, cải thiện giống và phương thức canh tác làm tăng sản lượng
nông nghiệp đồng thời dẫn đến sự sụt giảm rõ rệt của giá cả nông phẩm.
Điều này được thấy rõ qua việc giá lúa liên tục giảm và tình trạng “dội
