dục phổ cập chất lượng tốt cho mọi con em trong cộng đồng. Nhìn vào hệ
thống giáo dục phổ thông, phổ cập của một nước, có thể đánh giá được
tiềm năng nguồn nhân lực của nước đó.
Nhưng phải nhìn vào hệ thống đại học của nước đó, mới biết được nguồn
nhân lực của nước đó có thể trở thành lực lượng ưu tú, là động lực phát
triển đất nước về lâu dài, có đủ năng lực cạnh tranh toàn cầu về tri thức, có
đóng góp hữu ích vào nền tri thức, sự tiến bộ văn hóa và văn minh của
nước đó và cho toàn nhân loại hay không? Một hệ thống đại học tốt trước
hết phải là một hệ thống đại học mở. Cánh cửa đại học, vốn là cánh cửa tri
thức, cần được mở rộng cho nguyên tắc học suốt đời: bất cứ ai muốn học
đều được học, không phân biệt tuổi tác hay bất cứ sự phân biệt nào khác.
Nguyên tắc học suốt đời là nguyên tắc duy nhất chứng minh sự tồn tại của
đại học với tư cách là nơi truyền thụ tri thức và phương pháp tri thức chứ
không chỉ là nơi truyền thụ kiến thức phục vụ lợi ích kinh tế của nhà đầu tư
- những sinh viên. Người ta có thể học chỉ để biết, không phải chỉ học để
làm việc. Thị trường hóa giáo dục, nhất là thị trường giáo dục toàn cầu, rất
cần thiết để hệ thống giáo dục có thể cung ứng sản phẩm chất lượng cao
phục vụ yêu cầu học để làm việc của những nhà đầu tư trẻ tuổi và cả những
doanh nghiệp có yêu cầu chính đáng về nguồn nhân lực được đào tạo tốt và
phù hợp. Tuy nhiên, thị trường hóa giáo dục chỉ có thể giải quyết một phần
mục tiêu của giáo dục, phần nhu cầu kinh tế, mà không thể giải quyết phần
quan trọng nhân bản khác, phần nhu cầu tri thức. Ở đây, chúng ta lại thấy
vai trò quan trọng không thể thiếu của nhà nước. Vai trò của nhà nước trong
giáo dục đại học không phải là tự mình thực hiện các chức năng của các
trường đại học trong việc tạo ra các sản phẩm giáo dục cao mà là giám sát
điều đó. Hãy để các doanh nghiệp - các trường đại học - tự đảm bảo chất
lượng sản phẩm của mình theo những chuẩn mực quy định của nhà nước,
phù hợp với các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế, đồng thời cùng nhau cạnh
tranh lành mạnh để càng ngày càng nâng cao chất lượng. Nhiều nước trong
khu vực đã thực hiện chế độ tự trị đại học, xem đó là mô hình tối ưu nhằm
đưa giáo dục đại học tiến đến đẳng cấp quốc tế. Quan trọng hơn, vai trò của
