Biến bộ máy hành chính thành lực đẩy
C
ải cách hành chính là nhằm tăng cường hiệu quả và tính năng động
của bộ máy hành chính. Hầu như ở bất cứ nước nào, bộ máy hành chính
cũng đều cồng kềnh, mang nặng tính quan liêu, thư lại và chậm chạp như…
rùa. Bộ máy hành chính giống như một cỗ xe mà hệ thống thắng hoạt động
hiệu quả hơn hệ thống ga. Do đó, nhiều chuyên gia về vấn đề hành chính đã
xem tính chất ngăn chặn, kéo lùi như “bản chất” không thay đổi của bộ
máy hành chính. Bản chất đó được truyền nhiễm sang các viên chức phục
vụ trong bộ máy, ở đó, quyền lực được biểu lộ bằng khả năng ngăn chặn,
còn quả bóng “trách nhiệm giải quyết” luôn được chuyển đi từ nơi này sang
nơi khác. Theo một báo cáo của Liên Hiệp Quốc, hàng năm, hậu quả của
việc bộ máy hành chính tại các nước đang phát triển cứ liên tục đạp
“thắng” đối với các hoạt động sản xuất, kinh doanh, đầu tư… đã làm lãng
phí hàng tỷ đô la cho mỗi nước. Tăng cường hiệu quả và tính năng động
của bộ máy hành chính là biến nó từ một sức ì sang một lực đẩy, trước hết
bằng cách tạo cho nó một động lực. Công thức về hiệu năng của một bộ
máy hành chính có thể được tóm tắt như sau: động lực tạo ra tính năng
động và tính năng động mang đến hiệu quả. Cả ba yếu tố đều có cùng một
véc-tơ cùng chiều hướng tới mục tiêu được xác định.
Vấn đề then chốt đặt ra cho việc cải cách hành chính hiện nay chính là
tạo ra động lực mới cho bộ máy hành chính hướng về mục tiêu tăng trưởng
kinh tế trong một nền kinh tế “mở”, với nhiều thành phần kinh tế hoạt động
theo cơ chế thị trường. Với động lực đó, bộ máy hành chính sẽ phục hồi
được tính năng động và hiệu quả, những ưu điểm mà nó đã từng có trước
đây. Phải khách quan thừa nhận rằng, xét về mặt phí tổn - lợi ích, bộ máy
hành chính nước ta đã được vận hành tốt, có hiệu năng cao với chi phí thấp
nhất. Chỉ tính mười năm trở lại đây, trung bình mỗi năm bộ máy hành chính
nước ta chỉ sử dụng từ 1 tỷ đến 1,5 tỷ đô la - thấp hơn chi phí nghiên cứu
phát triển của một công ty lớn Nhật Bản - để vận hành, một con số nhỏ
