sử. Điều đó cũng thể hiện sự kiềm chế và lý trí của hai bên, đây
là sự tiến bộ và tiến hóa văn minh của chính trị thế giới.
3. Kết cục của chiến tranh lạnh tương đối văn minh. So sánh với
việc kẻ thắng xử lý và bố trí kẻ thua trong thời gian sau Thế
chiến I và II, có thể thấy chiến tranh lạnh vẫn có sự kiềm
chế và tương đối văn minh.
4. Chiến tranh lạnh trả giá tương đối nhỏ. Cái giá phải trả của
chiến tranh lạnh tuy rằng nặng nề, nhưng với tư cách là một
cuộc cạnh tranh nước lớn không đánh mà thắng, rốt cuộc là
tương đối rẻ so với giá của các cuộc chiến tranh giữa các nước
lớn trong quá khứ.
Chiến tranh lạnh là sản phẩm của thời đại. Ở thời đại đó loài
người chịu đựng không nổi cái giá của cuộc đại chiến thế giới, lại
càng không chịu nổi cái giá của chiến tranh hạt nhân; bởi thế nước
lớn muốn tranh quyền bá chủ thế giới chỉ có thể áp dụng hình
thức chiến tranh lạnh. Chiến tranh lạnh là một sản phẩm lỗi thời,
bởi lẽ thời đại ngày nay nhân loại chịu không nổi cái giá của chiến
tranh lạnh, số phận của chiến tranh lạnh chỉ có thể đưa vào viện
bảo tàng, vào sọt rác. Cuộc cạnh tranh chiến lược của các nước lớn
vẫn sẽ tiếp tục, dùng phương thức phi chiến tranh lạnh để tiếp tục.
Các gợi ý từ chiến tranh lạnh
Chiến tranh lạnh là một giai đoạn của cuộc cạnh tranh chiến
lược giữa các nước lớn trong lịch sử thế giới, là một mô hình cạnh
tranh nước lớn dưới điều kiện lịch sử nhất định. Chiến tranh lạnh
đem lại nhiều gợi ý đối với sự cạnh tranh giữa các nước lớn.
Tính tất nhiên và tính ngẫu nhiên của chiến tranh lạnh
Sự nảy sinh chiến tranh lạnh có tính tất nhiên nhưng cũng có
tính ngẫu nhiên nhất định. Có người nói, nếu Tổng thống
