Đến Hà Lan học quân sự trở thành phong trào hồi ấy. Thế nhưng
người ta thường chỉ nhìn thấy sáng tạo về kinh tế của Hà Lan trỗi
dậy mà chưa thấy những sáng tạo về quân sự của họ trong sự trỗi
dậy đó.
Sự trỗi dậy của Hà Lan bắt đầu từ cuộc chiến tranh giành độc
lập dân tộc, nhưng “thương mại là chính trị của chính phủ Hà Lan”.
Để phát triển thương mại viễn dương, Hà Lan rất chú trọng xây
dựng quân đội và họ có một lực lượng hải quân hùng hậu. Trong cuộc
chiến tranh Anh - Hà Lan lần thứ nhất, trong mỗi chiến dịch, Hà
Lan đều có thể huy động trên 200 tàu chiến, các tàu này trang bị
6.000 - 8.000 khẩu pháo lớn và chở theo 20 - 30 nghìn thủy binh.
Trong cuộc chiến tranh Anh - Hà Lan lần thứ hai, hải quân Hà Lan
từng xông vào tận sông Thames của Anh Quốc, trực tiếp đe dọa
thành London. Trong các trận hải chiến, hạm đội Hà Lan chẳng
những nhiều lần đánh bại hạm đội Tây Ban Nha ở Slake, Dunkir và
Dans, có khi còn một mình đối địch với liên quân Anh, Pháp, Thụy
Điển, Đức mà không hề tỏ ra yếu kém. Trong cuộc đấu tranh
giành giật thuộc địa với Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, sở dĩ Hà Lan
đi sau đến trước là do họ có ưu thế quân sự. Hà Lan có ưu thế về
kỹ thuật quân sự: công nghệ đóng tàu chiến của họ, nhất là công
nghệ đặt trọng pháo trên tàu, đều là tấm gương để các nước châu
Âu học hỏi. Đại đế Peter I rất hâm mộ ngành đóng tàu của Hà Lan,
chính ông đã hai lần sang Hà Lan học nghề đóng tàu.
Hà Lan là một kho của được bảo vệ bằng hạm đội. Nhưng ngày 11
tháng 4 năm 1713, người Hà Lan đã ký hòa ước với Pháp, Tây Ban
Nha, Anh, Thụy Điển nhằm chấm dứt cuộc chiến tranh giành ngôi
vua ở Tây Ban Nha, đồng thời cũng kết thúc tác dụng của nước
Cộng hòa Hà Lan vĩ đại. Sau hơn một thế kỷ làm cường quốc châu
Âu, nước Cộng hòa này tự nguyện rút ra khỏi hàng ngũ cường quốc.
Quân đội Hà Lan bị tước vũ khí, tàu chiến hạm đội bị bỏ không cho
