triển. Sự thay thế quốc gia quán quân thể hiện trình độ vận động
tổng thể của thế giới được nâng cao. Thí dụ sự xuất hiện nước Anh
đem lại cho thế giới tin mừng công nghiệp hóa; nước Mỹ tiến lên vị
trí quốc gia quán quân mang lại sự thay đổi mới cho thế giới; quốc
gia quán quân mới xuất hiện sau Mỹ nhất định sẽ đem lại cho thế
giới một cục diện mới.
Ba bộ mặt của “quốc gia quán quân”
Đại để có thể chia quốc gia quán quân thế giới ra làm ba kiểu
loại.
Kiểu thực dân
Quốc gia quán quân “kiểu thực dân” là quốc gia thực hành “chủ
nghĩa đế quốc thực dân”; các nước này thông qua sự chiếm đóng
quân sự mà tiến hành trực tiếp thống trị, biến các nước yếu
thành thuộc địa của mình, xây dựng đại đế quốc thực dân. Mấy
nước lớn trỗi dậy thời kỳ đầu đều thuộc loại quốc gia quán quân
“kiểu thực dân”, gồm có Bồ Đào Nha, Hà Lan, Anh. Dựa vào logic
kẻ cướp “phát hiện thì chiếm lĩnh”, họ thực hành sự xâm chiếm
bằng vũ lực, xây dựng nên những đế quốc thực dân khổng lồ.
Năm 1549, các thuộc địa ở châu Mỹ của Tây Ban Nha chiều Bắc
Nam dài tổng cộng tới hơn 10 nghìn kilômet, trải rộng trên 67 độ
kinh, tổng diện tích lên tới 25 triệu kilômet vuông.
Hà Lan thế kỷ XVII không những là một nước lớn về thương
mại mà còn là một cường quốc thực dân. Hoạt động thực dân của Hà
Lan chủ yếu tiến hành thông qua hai công ty Đông và Tây Ấn
Độ
. Phạm vi thực dân của công ty Đông Ấn chủ yếu ở châu Á.
Phạm vi thực dân của công ty Tây Ấn là ở châu Phi và châu Mỹ. Diện
tích các thuộc địa do hai công ty này xây dựng ở hải ngoại lớn gấp 60
lần chính quốc Hà Lan.
