một bác sĩ tên Vân (Yun), một bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ ở bên kia biên
giới tại thị trấn Thụy Lệ.
Sự giận dữ với những xâm phạm của Trung Quốc đang dâng lên dữ
dội. Tin Soe, viên quản lí của một khách sạn ở khu phố thương mại, bảo tôi
rằng hầu hết khách hàng của anh ta là dân đại lục. Một số là giám sát viên
cho dự án đường ống dẫn dầu khí của Tập đoàn Dầu khí Trung Quốc
(China National Petroleum Corporation), chạy xuyên qua khu vực
Mandalay tới đường biên giới Trung Quốc. Những người khác trong lĩnh
vực khai thác ngọc bích: Mandalay nổi tiếng về những thị trường đá quý,
và khách sạn này làm nên một cơ sở hữu dụng cho việc thăm dò những cơ
hội đầu tư. “Người Miến Ðiện chúng tôi không thích người Trung Quốc”,
anh cho biết. Dân nhập cư Trung Quốc, anh rầu rĩ nói thêm, đang chiếm
thành phố này: “Giới thương nhân Trung Quốc ở Thụy Lệ đã hối lộ các
viên chức phụ trách nhập cảnh để họ có thể lập cư bên kia biên giới tại thị
trấn Muse. Một khi họ có quốc tịch Myanmar, họ sẽ đi theo Công lộ Miến
Ðiện và mua hết bất động sản ở Mandalay.”
Người Hoa theo ước tính chiếm không quá 4% dân số Myanmar – tối
đa hai triệu người trong tổng số khoảng 52 triệu dân. Tình hình này càng
phức tạp thêm trước việc dân địa phương không phân biệt đâu là dân Miến
Ðiện gốc Hoa lập cư lâu năm và những người mới tới gần đây – thậm chí
cả những người không hẳn là người Trung Quốc. Vào thập niên 1990,
những tay đầu nậu ma túy và ngọc bích thuộc sắc tộc Wa và Kokang đã đầu
tư những món tiền bất chính của họ ở Mandalay, xây dựng nhiều biệt thự
xa hoa và nhiều trung tâm mua sắm. Người Kokang (khác người Wa) về
sắc tộc là người Trung Quốc Hán tộc, nhưng đã sống ở Myanmar nhiều thế
kỉ nay. Tuy thế những sắc tộc thiểu số ở khu vực biên giới thường được
người Miến Ðiện xem như là “người Trung Quốc”.
Dân nhập cư Trung Quốc từ Vân Nam ban đầu lập cư ở miền Bắc
Myanmar hồi cuối thế kỉ 19. Làn sóng tiếp theo đến vào thập niên 1930, do
quân đội Nhật hành quân qua Vân Nam, và vào thập niên 1940, khi quân
lính của Quốc dân đảng theo quốc gia chủ nghĩa rời khỏi lực lượng Cộng
