Nếu phải tới một nơi để tìm bằng chứng về sự “xâm nhập của Trung
Quốc” tại miền Bắc Myanmar, nơi đó sẽ là Lashio. Thị trấn lớn nhất nằm
giữa Mandalay và Thụy Lệ, Lashio là điểm bắt đầu của Công lộ Miến Ðiện
danh tiếng. Ðược công nhân Miến Ðiện và Trung Quốc xây dựng dưới sự
chỉ đạo của người Anh, con đường này giúp chính quyền Trung Quốc duy
trì được nguồn cung ứng hàng hóa, vũ khí và thực phẩm trong suốt những
năm đầu của cuộc chiến chống Nhật ở khoảng thời gian 1937-1945. Hiện
nay, hầu hết các phi vụ giao thương đều diễn ra ở chiều ngược lại: chỉ cách
Thụy Lệ 100km bên kia biên giới, Lashio là trạm dừng trọng yếu đầu tiên
để hàng hóa chảy vào từ Trung Quốc. Nơi đây rõ ràng là cơ sở cho các
thương nhân ở biên giới vận chuyển hàng theo hướng lên xuống dọc theo
công lộ Miến Ðiện thời hiện đại.
Với dân số khoảng 130.000 người, quy mô tương tự Exeter ở Anh,
Lashio là nơi rất nhiều sắc tộc cùng sống. Khoảng một phần ba cư dân ở
đây có gốc Hoa, gần như tất cả đều đến từ tỉnh Vân Nam lân cận. Nhưng
thị trấn này còn là quê hương của người Bamar bản địa và một cộng đồng
lớn người Tai (ở Myanmar còn có tên là Shan, và tên là Thái ở Vân Nam).
Người Sikh Ấn Ðộ, người Muslim và người Hindu hình thành những nhóm
người thiểu số rõ rệt, và một thánh đường Islam lớn hiện lờ mờ ở trung tâm
thị trấn. Nhiều bộ lạc ở vùng đồi – nằm trong khoảng 135 nhóm sắc tộc
thiểu số được chính phủ Myanmar công nhận – hàng ngày vào thị trấn
Lashio để bán đậu và cà chua bên vệ đường.
Chiếm vị thế nổi trội ở Lashio là một khu chợ lớn bằng bê-tông lan ra
các con đường và con hẻm xung quanh, tại đó các chủ sạp ngồi dưới tấm
bạt ni-lông giăng ra trên các cọc tre. Họ bán đủ loại rau quả, cá khô, ớt, các
loại bột bí hiểm, thuốc và vật dụng nhà tắm, quần áo, giày dép và túi xách –
cũng như bán cả vàng, ngọc bích và kim cương. Trong quãng thời gian gần
Tết Trung Quốc, các sạp hàng dựng lên những đồ trang trí màu đỏ vàng lấp
lánh – lồng đèn có viết chữ “phát tài/
发财” bằng chữ Trung Quốc, các
miếng dán cửa mang may mắn cho khách, pháo bông để báo hiệu năm mới
và xua đi những hồn ma vất vưởng.
