Napoleon về việc Trung Quốc đang là “con sư tử say” ngủ mà khi thức dậy
“sẽ làm cả thế giới rung chuyển”. “Con sư tử ấy đã tỉnh dậy rồi”, Tập nói.
“Nhưng nó là con sử tử hiền hòa, có thể gần gũi và văn minh.”
Những màn trình diễn quân sự kiểu Xô Viết và những gợi nhắc theo
kiểu Napoleon về “con sư tử thức giấc” khó lòng gây được niềm tin vào
bản tính hiền hòa thực chất của Trung Quốc. Nhưng sự thật là Trung Quốc
tự xem mình là phe bị đe dọa, chứ không phải mối đe dọa đối với người
khác. Ðiều này không nực cười như vẻ ngoài cho thấy thế: Hệ thống an
ninh của châu Á do Hoa Kỳ chi phối và bảo trợ, một nước đang duy trì một
số thỏa thuận phòng vệ trong khu vực và một số liên minh chính thức với
Nhật, Hàn Quốc, Philippines, Thái Lan và Úc. Ngoài ra, Hoa Kỳ còn có
thêm mối quan hệ đối tác an ninh với Singapore và có những mối quan hệ
đang tiến triển với Việt Nam, Malaysia, Indonesia và Ấn Ðộ. Do vậy, cảm
giác bất an ninh của Trung Quốc không phải là điều hoang tưởng: họ thực
sự bị các đồng minh của Hoa Kỳ bao vây.
Hành động một cách khá hợp lí, Trung Quốc kiên quyết làm phai nhạt
đi thế kiểm soát của Hoa Kỳ về mặt an ninh trong khu láng giềng của Trung
Quốc. Ở một hội nghị an ninh quốc tế diễn ra tại Thượng Hải năm 2014,
Tập Chủ tịch đã vén mở một “quan niệm an ninh châu Á” mới, về căn bản
kêu gọi hãy để nền an ninh châu Á cho người châu Á xử lí.
đều hiểu thông điệp thực sự của ông ta là: vai trò của Hoa Kỳ phải giảm bớt
lại. Vấn đề đối với Trung Quốc là rất ít nước châu Á muốn Hoa Kỳ rời khu
vực này, do họ xem sự hiện diện của Hoa Kỳ là điều cần yếu để duy trì cán
cân quyền lực. Thực tế, lời than phiền lớn nhất của các nước đó về chính
quyền Obama chính là sự miễn cưỡng của chính quyền này trong việc thực
hiện hoàn toàn việc “xoay trục sang châu Á” (sau đó được đổi cách gọi
thành “tái cân bằng (rebalance)”). “Chúng tôi muốn một nước Hoa Kỳ
mạnh mẽ đảm vai trò dẫn dắt”, một đại sứ châu Á nói với tôi trong một
cuộc phỏng vấn ở Washington, DC.
Ðây không phải lời kêu gọi mang tính chất khiêu khích để Hoa Kỳ có
chính sách quyết đoán hơn nhằm hạn chế một Trung Quốc đang trỗi dậy –
