Các quốc gia Trung Á chào mừng sự đầu tư giúp cải thiện các tuyến
liên kết vận tải và giúp khai mở nguồn khoáng sản khổng lồ ở đó, đặc biệt
nếu điều này làm giảm sự lệ thuộc vào kẻ bảo trợ truyền thống của họ:
nước Nga. Trung Quốc đã thế chỗ Nga để trở thành nền kinh tế dẫn đầu có
mặt ở Trung Á suốt thập niên qua, cho dù Nga vẫn duy trì những nguồn cội
sâu xa hơn về mặt chính trị và văn hóa. Cũng giống Tập Cận Bình,
Vladimir Putin muốn tái thiết lập khu vực ảnh hưởng về mặt lịch sử cho đất
nước mình, và đang bận thúc đẩy một tầm nhìn khác về kinh tế có cơ sở
dựa trên sự thống nhất văn hóa của các quốc gia Xô Viết. Trung Quốc và
Nga đều khẳng quyết họ là đối tác chiến lược của nhau; nhưng khi tác động
của Trung Quốc ở Trung Á tăng lên, mối kình địch truyền thống giữa hai
quốc gia này có thể sẽ được tái kích khởi. (Xem Chương 2)
Ở những nền kinh tế dọc sông Mekong của vùng đất liền Ðông Nam
Á, địch thủ lớn nhất của Trung Quốc là Nhật, vốn từ lâu đã tài trợ và xây
dựng cơ sở hạ tầng khắp vùng. Tới thời điểm này, những dự án tham vọng
nhất là của người Trung Quốc: bao gồm một đường cao tốc hoàn chỉnh trị
giá 4 tỉ đô-la dài 1.800km từ thành phố Côn Minh ở tỉnh Vân Nam đến
Bangkok, và một tuyến đường sắt 3.900km được đề xuất chạy từ Côn Minh
đến Singapore, trải xuống băng qua Lào, Thái Lan và Malaysia. Tính hiệu
dụng của tuyến đường sắt như thế vẫn còn là điều nhiều người hồ nghi,
nhưng những tuyến nối kết giao thông giữa Vân Nam và Lào hiện đang
thuận lợi để đất nước này ngập tràn giới đầu tư Trung Quốc. Trong khi đó,
Campuchia vẫn còn lệ thuộc vào tiền của Bắc Kinh đến mức người ta cáo
buộc nước này bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi Trung Quốc. Cả hai nước đó đều
gặp nguy cơ trở thành phần chắp vá thêm cho nước láng giềng khổng lồ của
họ. (Xem Chương 3)
Trở lại năm 2010, tình hình tương tự có thể nói đến Myanmar. Sau
hơn hai thập niên vun bồi mối ràng buộc với chính quyền quân phiệt đang
cai trị ở Myanmar, Bắc Kinh đã xem quốc gia khép kín nhất Ðông Nam Á
này như một cầu nối đến Ấn Ðộ Dương – “California của Trung Quốc” – sẽ
mang đến tiềm năng quý giá trong việc tiếp cận trực tiếp đến các vùng ven
