GIAI ĐIỆU GIÂY VÀ BẢN GIAO HƯỞNG VŨ TRỤ - Trang 91

đôla, 1.000 đôla, và những tờ giấy bạc có mệnh giá lớn hơn nữa (và cũng ít
quen thuộc hơn). Thu xếp mọi chuyện xong xuôi, bạn ung dung đặt điều
hòa lên tới 80 độ (nghĩa là mỗi người sẽ phải trả 80 đôla tiền sưởi - ND),
rồi ngồi đợi lão chủ tới. Khi lão chủ tới, người giữ những đồng 1/10 đôla
đến trả đầu tiên và trao cho lão ta 8.000 đồng xu đó. Sau đó, đến lượt người
giữ những đồng xu 1/20 đôla đưa cho lão chủ 1.600 đồng xu này, rồi người
giữ các đồng xu 1/10 đôla đưa những tờ 10 đôla đưa 8 tờ, người giữ những
tờ 20 đôla đưa 4 tờ và người giữ những tờ 50 đôla chỉ phải đưa 1 tờ (vì nếu
đưa 2 tờ thì lão chủ sẽ phải thối lại, điều mà lão ta không muốn). Nhưng vì
những người còn lại, mỗi người giữ chỉ một loại giấy bạc có cùng mệnh giá
- mỗi tờ có thể được xem như là “gói” tối thiểu của loại giấy bạc tương ứng
- đều vượt quá số tiền phải trả, nên họ không phải trả gì hết. Vì vậy, lẽ ra
lão chủ được nhận một số tiền vô hạn như lão chờ đợi, thì bây giờ lão chỉ
nhận được số tiền còm là 5.690 đôla.
Planck đã sử dụng chiến lược tương tự để đưa kết quả nực cười về lượng
năng lượng vô hạn trong lò về một kết quả hữu hạn. Cụ thể là ông đã làm
như sau. Ông đã táo bạo đưa ra giả thuyết cho rằng, cũng giống như tiền,
năng lượng được mang bởi sóng điện từ trong lò theo từng “gói”. Năng
lượng chỉ có thể bằng một lần, hai lần hoặc ba lần... một “mệnh giá năng
lượng cơ bản” nhất định, và chỉ thế thôi. Và cũng như bạn không thể có các
đồng xu 1/3 đôla hay 2/3 đôla, nên Planck tuyên bố rằng đối với năng
lượng các phân số đều không được phép. Cũng như mệnh giá của các đồng
xu hay các tờ giấy bạc đôla do Kho bạc của nước Mỹ quy định, Planck cho
rằng mệnh giá năng lượng của một sóng, tức bó năng lượng tối thiểu của
nó, do tần số của nó quyết định. Cụ thể, ông xem rằng năng lượng tối thiểu
mà một sóng có thể có tỷ lệ thuận với tần số của nó: tần số càng lớn (tức
bước sóng càng nhỏ) thì năng lượng tối thiểu càng lớn; tần số càng nhỏ (tức
bước sóng càng lớn) thì năng lượng tối thiểu càng nhỏ. Nói một cách nôm
na, cũng như các con sóng dịu êm trên đại dương thì dài, còn các con sóng
lừng thì ngắn và mạnh, bức xạ có bước sóng dài vốn có năng lượng nhỏ
hơn bức xạ có bước sóng ngắn.
Và đây mới là điểm thú vị nhất: những tính toán của Planck đã cho thấy