- Mà răng họ để cho con đi?
- Mấy bữa đầu họ cấm, về sau đại bác bắn lên quá, họ để ai đi thì đi. Đàn
ông thanh niên đi, họ mới bắt.
Tối hôm đó, mấy chị em nằm cạnh nhau, Hà kể chuyện Từ Đàm, cho
biết tất cả chùa đều bị sập. Quân giải phóng treo cờ làm trụ sở chính ở chùa
Linh Quang, và tổ chức những buổi học tập tại đó. Mấy ngày đầu không ai
được ra khỏi nhà. Ở trong nhà làm hầm, ở ngoài quân giải phóng đào hố cá
nhân, không khí có vẻ khẩn cấp lắm. Nhưng mấy ngày đầu hoàn toàn được
yên tĩnh, không ai lo sợ mấy, đến khi đại bác câu tới, dân chúng mới hoảng
hốt đi tản cư. Nhưng ra đường là chết. Tôi hỏi họ có treo cờ đỏ sao vàng
không. Hà nói chỉ có cờ máu mạ. Ngay ngày đầu, họ đã hô hào hạ hết “cờ
ba que” xuống và kiếm vải may cờ máu mạ. Thái hỏi thăm về đoàn cán bộ
xây dựng nông thôn đóng ở trường học mấy hôm trước Tết. Hà ngao ngán:
Tụi đó nó chạy đâu mất hết từ khi có tiếng súng nổ, vất đồ lại lung tung.
Khi em lên tới thì không có chi nữa. Hà tả cho tôi nghe những cô nữ cán
bộ. Các cô này đi thăm dân, vào từng nhà hỏi han, nhưng các cô vào nhà ai
là làm cho trẻ con, bà già sợ rụt lưỡi lại. Hà kể cho tôi nghe chuyện bà xếp
Mập. Nó nói:
- Buồn cười lắm chị. Mấy người giải phóng bầu cho bà xếp làm mẹ giải
phóng. Chút chi họ cũng gọi mẹ giải phóng. Bà sợ họ lắm. Cứ mỗi lần gặp
họ vô nhà là bà tíu tít: Mẹ giải phóng, mẹ giải phóng. Các con xức chút dầu
với mẹ. Bao nhiêu chai dầu Nhị thiên đường bán nơi quán của bà, bà cho
hết. Cứ thấy mặt họ là bà ngã lên xuống sứt mặt sứt mày hết.
Tôi hỏi Hà có sợ không, nó nói sợ thì có sợ, nhưng mấy ngày đầu, nhờ
có ông Minh nên vui lắm. Ông họp thanh niên lại hát hỏng đờn ca ở nhà
thờ cụ Phan. Ông đòi viết thư phản đối chiến tranh. Mấy ngày đầu không
có tiếng súng, ông ngồi đánh máy chữ lóc cóc rồi tổ chức hát. Ông nói rằng
hát như thế mới bớt thì giờ trống để lo sợ. Hà cho biết là khi qua bên nhà
thờ cụ Phan thì gặp bà vợ ông giáo sư Lê Văn Hảo, người được quân giải
