thế nào. Muốn tới Tân Lăng để coi căn nhà của chị U, để coi ngôi nhà thờ
họ, còn nguyên vẹn hay đã đầy vết bom đạn. Những nơi tôi đã dung thân,
tôi đã gửi lại một ít kỷ niệm. Những nơi đó tôi đã nhìn thấy máu, nhìn thấy
sự chết, và cũng đã nhìn thấy sự sinh sản. Ôi, căn gác nơi nhà thờ, nơi đó
đã sinh ra đời thêm được bao nhiêu em bé nữa. Giữa cảnh rẫy chết, tanh
hôi, tiếng khóc ra đời của trẻ thơ vẫn vùng vẫy mạnh mẽ, vẫn vươn lên tột
cùng sự kiêu hãnh của sức sống. Không chỉ nơi căn gác chuông của ngôi
nhà thờ đó đâu. Gần một tháng trời nay, khắp thành phố Huế, trong hầm
tối, giữa đường, bên bờ ao, bên những vũng máu đã nguội, những tay chân
què quặt, còn bao nhiêu trẻ thơ khác ra đời nữa. Ðất lấp những tiếng kêu
thống thiết thì đời cũng mở những tiếng khóc sơ sinh. Không, Huế sẽ
không bao giờ tan nát, đổ vỡ tới như sự tận thế. Bên vòng lửa, cạnh bom
đạn, những buổi chợ đã họp lại, kẻ sống sót đã trở về vòng quanh quẩn, lăm
le đợi chờ. Và dưới mương bên đường, trong đất tối, bao xác chết mở mắt
trừng trừng chờ đợi. Tôi gặp thêm một số người các nơi chạy về nữa. Từ
Gia Hội, từ Bến Ngự, từ Kim Long. Vậy là Huế đã rỗng. Một người sống
sót kể lại vì muốn cứu khoảng hơn mấy chục người mắc kẹt trong một xóm
nhỏ, các anh lính đã phải hy sinh một số khá đông. Một người khác nói
rằng chính anh vừa thoát được từ dưới địa ngục lên. Anh ta bị bắt đi. Một
đoàn người bị bắt, một sợi dây thừng dài cột người này liền với người khác.
Ðoàn người được dẫn lên phía núi. Tới một khoảng đất trống, một anh giải
phóng ra lệnh mở giây trói cho mọi người, bắt họ đào hầm hố. Những hầm
hố mới nguyên bên cạnh những cây cối còn xanh tươi. Ðoàn người được
đứng sắp hàng lại. Một loạt đạn thi ân: Giải phóng. Một số người được
chừa lại: Xô họ xuống hố và lấp đất đi. Những giọt nước mắt không ứa ra
được, nóng như lửa chảy ngược xuống nung đốt ruột gan. Số người còn lại
về sau cũng bị số phận như thế. Nhưng tôi, tại răng tôi may mắn thoát chết?
Trời đất quỷ thần. Tôi thoát được mà về đây. Ông bà tôi đã cứu tôi. Trời
Phật hay ma quỷ đã cứu tôi. Chào tất cả chào bà con cô bác. Tôi phải chạy
trốn chúng nó. Tôi phải đi tìm vợ con tôi. Tôi đi trốn đây, bà con cô bác
trốn đi. Trốn ngay đi. Người đàn ông kể xong chuyện xúc động quá chắc đã