Vu Điền,
248
đƣợc vua nƣớc này lƣu lại bảy tháng thuyết pháp, Đƣờng Tăng cho
ngƣời qua các nƣớc khác tìm chép bổ sung số kinh bị mất.
Có sách nói lúc nghe tin thuyền chìm, vua nƣớc Ca Tất Thí (Kapisa) đến
thăm, rƣớc Đƣờng Tăng về kinh thành ở năm mƣơi ngày, trong thời gian đó
Đƣờng Tăng cho ngƣời qua nƣớc Ô Trƣởng Na (Udyana) chép lại chỗ kinh trôi
mất. Sau này khi về đến nƣớc Kustana, lƣu lại bảy ngày, ông cho ngƣời đi tới
nƣớc Khuất Chi (Kucha) và Kashgar để bổ sung thêm chỗ kinh bị mất.
B. Theo Ngô Thừa Ân, thầy trò Đƣờng Tăng và hành lý, kinh kệ đƣợc con
rùa trắng chở từ bờ tây sang bờ đông sông Thông Thiên. Rùa bơi chừng nửa
ngày, trời đã chiều, gần đến bờ bên kia thì rùa giận Đƣờng Tăng không giữ lời
hứa với nó, đã quên hỏi Phật Tổ giải đáp cho rùa một thắc mắc, nên rùa hất luôn
cả đoàn ngƣời ngựa, hành lý xuống sông. Kinh bị ƣớt, vớt lên phơi khô thì hƣ
mất mấy trang chót.
249
Bài văn của vua Đƣờng Thái Tông
Theo sử, giữa năm 648, Đƣờng Tăng dịch xong chín bộ kinh, lấy tên là Tân
Phiên Kinh Luận. Vua Đƣờng Thái Tông tuy già yếu, nhƣng muốn kỷ niệm cuộc
tây du thỉnh kinh vô tiền khoáng hậu nên đích thân viết 781 chữ làm một bài tựa
cho bản dịch ấy, và nhan đề là Đại Đƣờng Tam Tạng Thánh Giáo. Viết xong,
vua cho một quan học sĩ đọc trƣớc mặt các quan trong một buổi lâm triều.
Theo Ngô Thừa Ân, Đƣờng Tăng về đến kinh thành; Vua Đƣờng Thái
Tông mãi nghĩ tới công lao của ngƣời em kết nghĩa không gì đền đáp đƣợc, mất
ngủ. Sáng hôm sau giữa triều, vua ứng khẩu đọc cho quan trung thƣ chép bài
Thái Giáo Tự tạ ơn ngự đệ.
250
Kết quả cuộc thỉnh kinh
Theo Sử
Theo Ngô Thừa Ân
Đƣờng Tăng rời Tràng An
năm 629
Đƣờng Tăng rời Tràng An năm
639
251
Xa xứ 16-17 năm
Xa xứ 14 năm.
252
Mất hai năm mới về tới
Tràng An
Cỡi mây bay về chƣa tới một
ngày.
253
Tới Tràng An đầu xuân
năm 645, lúc 50 tuổi.
Tới Tràng An năm 653, ngoài
30 tuổi.
254
Cả đi và về vƣợt qua
50.000 dặm đƣờng bộ, chừng
30.000 km). Có sách cho là
8.333 dặm Anh, khoảng
10.000 km
Lúc đi vƣợt qua 108.000 dặm;
khi về không tính đƣờng bay (đằng
vân).
255
