Hình 17: Hiện thực khách quan và tư duy của nhà chuyên môn “rẻ
quạt”
Hình 18: Hiện thực khách quan và tư duy của nhà chuyên môn “vòng
cung”
Cả hai loại tư duy nói trên chỉ phản ánh "một mẩu" của hiện thực khách
quan chứ không phải chính hiện thực khách quan vốn có, do người học chỉ
được học những kiến thức với phạm vi áp dụng hẹp. Về chuyên môn hóa,
đặc biệt là chuyên môn hóa sâu, đã từng có nhận xét mang tính triết lý như
sau: "Không ở đâu có thể đào tạo nhà chuyên môn mài mũi kim khâu thật
nhọn tốt như ở Mỹ nhưng cũng chính nhà chuyên môn đó không biết rằng
đầu kia của cây kim có cái lỗ để xỏ chỉ". Nói cách khác, nếu ví hiện thực
khách quan như là con voi thì các nhà chuyên môn cũng tương tự như những
thầy bói mù sờ voi.
Chuyên môn hóa và đào tạo các nhà chuyên môn có nhiều ưu việt khi
những giả thiết sau đây là đúng:
1. Hiện thực khách quan có thể chia thành các lĩnh vực chuyên môn một
cách khách quan.
