Vợ: “Em làm đúng theo lời chỉ dẫn trong cuốn sách dạy nấu ăn anh mua cho em. Này nhé, sách
viết: ‘Một ký thịt nấu trong nửa giờ’. Em mua có nửa ký nên nấu đúng 15 phút”.
Mẹ nhắc bé: “Buổi tối làm gì cũng phải nhớ bật đèn thì mới biết đường mà làm nghe con”.
Lúc đi ngủ, bé nói với mẹ: “Mẹ ơi con đi ngủ đây, mẹ đừng tắt đèn”.
Mẹ: “Con ngủ thì cần gì đèn?”
Con: “Mẹ tắt đèn thì con biết đường nào mà ngủ”.
A than phiền với B: “Tớ nản quá, làm việc gì cũng bị thất bại cả”. B động viên: “Không sao, thất
bại là mẹ thành công, càng nhiều thất bại, càng lắm thành công”. A tươi lên một tý rồi bỗng hồi hộp
hỏi: “Thế lỡ bà mẹ mà cậu vừa nói đặt vòng kế hoạch hóa rồi thì sao?”.
Giám ngục nói với tù nhân nguyên là một giám đốc: “Anh có người tới thăm, đang ngồi ở phòng
chờ dưới kia”. Tù nhân: “Nhờ ông nói giùm là tôi đi công tác vắng”.
6.5.5. Tính thiếu tự tin, rụt rè đối với sáng tạo (Tính ì tâm lý tự ti)
Thực tế cho thấy, có không ít người thiếu tự tin, rụt rè đối với khả năng
sáng tạo của chính mình. Để nhấn mạnh, người viết tách loại tính ì tâm
lý này thành một mục nhỏ riêng và gọi tắt là “tính ì tâm lý tự ti” hoặc
“tính tự ti”.
Có nhiều loại nguyên nhân tác động lẫn nhau dẫn đến tính tự ti:
1. Các nguyên nhân tâm lý:
Phương pháp phổ biến, được phần lớn mọi người dùng để giải quyết vấn
đề và ra quyết định là phương pháp thử và sai. Trong đó số lần sai nhiều hơn
số lần đúng. Dấu vết của những lần sai in đậm trong trí nhớ, làm cho cá
nhân mỗi lần định thử khác đi, lại lo lắng: “Lỡ lần này lại sai nữa thì sao?”.
Các nguyên nhân bên trong dẫn đến các phép thử sai có thể là: Các tính ì
“thiếu”, “thừa” (xem các mục nhỏ 6.5.3. Tính ì tâm lý do ức chế (Tính ì
tâm lý “thiếu”), 6.5.4. Tính ì tâm lý do ngoại suy ra ngoài phạm vi áp dụng
(Tính ì tâm lý “thừa”)); thiếu các kiến thức cần thiết để tránh những phép
thử sai không đáng có (ví dụ như kiến thức về thế giới bên trong con người
