với những người xây dựng các bài tập trắc nghiệm. Trong khi các sáng tạo
được thực hiện dưới dạng giải các bài toán trên thực tế, kéo dài cả năm trời
hoặc hơn, thì các trắc nghiệm kéo dài, nhiều lắm, chỉ vài tiếng đồng hồ.
Chưa kể, các bài toán xảy ra trên thực tế rất đa dạng.
Các nhà nghiên cứu, nhằm bảo đảm sự đa dạng, xây dựng không chỉ các
bài tập đóng mà cả các bài tập mở. Các bài tập đóng là các bài tập, ở đó chỉ
có đáp số duy nhất. Ví dụ, trong các bức tranh đưa ra để người được trắc
nghiệm chọn, chỉ có một bức là đúng. Các bài tập mở có thể có nhiều câu trả
lời, đòi hỏi những người được trắc nghiệm tự suy luận, đưa ra và lý lẽ hóa
một cách lôgích câu trả lời của mình. Có những bài tập mở cho phép tìm
được câu trả lời tốt nhất, giúp đánh giá suy nghĩ của người được trắc
nghiệm. Ví dụ, bài tập dưới đây của H. J. Eysenck:
“Một người lùn sống ở tầng hai mươi của một tòa nhà cao tầng. Mỗi sáng, người đó dùng thang
máy đi xuống. Buổi chiều, sau giờ làm việc về đến nhà, người đó bước vào thang máy đi lên tầng
mười, bước ra, rồi tiếp tục leo bộ đến tầng hai mươi. Tại sao người đó hành động như vậy?”.
Các câu trả lời thường là: “Để giảm cân”; “Để luyện tập tim”; “Để ghé
qua người bạn sống ở tầng mười”... nghe rất có lý. Nhưng câu trả lời đúng
là: “Người lùn chỉ với đến nút bấm tầng mười, vì các nút bấm xếp thành một
hàng thẳng đứng”. Câu trả lời này được coi là tốt nhất vì các điều kiện của
bài toán được sử dụng đầy đủ nhất. Tất cả các câu trả lời khác đều có lý,
nhưng có thể dùng cho cả những người cao bình thường khác. Tuy nhiên,
người được trắc nghiệm có thể không tâm phục, khẩu phục. Vì, trên thực tế,
người lùn có thể nhờ người khác ở trong thang máy bấm giùm nút tầng hai
mươi. Tình huống chiều nào cũng chỉ có một mình người đó trong thang
máy là hiếm xảy ra. Chưa kể, người đó có thể mang theo cái que để làm tăng
chiều dài tay mình, với được đến nút tầng hai mươi. Nhà sản xuất, nếu thực
sự tính đến các đặc thù của những người sử dụng, kể cả những người khuyết
tật, trẻ em, có thể thiết kế bảng nút bấm khác đi, thuận tiện hơn...
Một ví dụ khác:
“Hãy tìm xem từ nào là thừa trong số các từ dưới đây: Đũa, đĩa (dĩa), bát (chén), bút chì, thìa
(muỗng), muôi (vá)”.
