trị cơ hội, nhất thời. Lúc đó, cơ chế thúc đẩy này thuộc về nghĩa vụ tự giác,
mệnh lệnh trái tim, tiếng nói lương tâm đạt đến mức, chính cá nhân cũng
không nhận biết. Lương tâm sẽ chiếm vị trí xứng đáng trong các hành động
của con người, khi những gì xuất phát từ lương tâm được thực hiện một cách
tự nhiên, không cần bất kỳ cố gắng nào, như mệnh lệnh bên trong, không đòi
hỏi phải có những lập luận lôgích. Trong những trường hợp hành động xuất
phát từ lương tâm, nếu bạn hỏi người hành động: “Tại sao anh (chị) có hành
động dũng cảm như vậy?”. Bạn có thể nhận được câu trả lời dưới dạng câu
hỏi ngược trở lại, đầy vẻ ngạc nhiên: “Không lẽ không hành động gì cả hoặc
có thể hành động khác đi sao?”. Tình hình tương tự cũng xảy ra đối với các
khái niệm như “có giáo dục”, “có tinh thần trách nhiệm”, “giữ chữ tín”...
Chúng trở thành các đặc điểm của tính cách, hoàn toàn không nhằm mục
đích thực dụng như được khen thưởng hay tránh được sự trừng phạt. Tuy
nhiên, các thói quen tự nguyện không có khả năng thúc đẩy những hành
động mới, thậm chí có thể cản trở chúng (xem 6.5. Tính ì tâm lý). Các hành
động mới có thể nảy sinh một cách có ý thức, dưới dạng một quyết định, khi
cá nhân phải suy nghĩ giải quyết vấn đề.
Hệ thống con tư duy T thực sự hoạt động, tìm kiếm các hành động mới
khi cá nhân cần giải quyết vấn đề và ra quyết định. Để tư duy làm việc, cá
nhân chỉ cần đặt câu hỏi chưa có sẵn câu trả lời trong đầu. Tư duy (xem
Chương 6) với các khả năng to lớn của mình có thể phát hiện vấn đề; giải
quyết vấn đề; đề ra mục đích cần đạt; lập kế hoạch hành động; tưởng tượng
trước việc thực hiện các hành động và các kết quả của chúng; tạo ra các xúc
cảm cần thiết để ngăn chặn, hoặc thúc đẩy, hoặc thay đổi hành động nào đó,
mà cá nhân không nhất thiết phải trải qua mới có được những xúc cảm đó.
Tuy nhiên, rất tiếc, hiện nay các tiềm năng to lớn của tư duy chưa được biến
thành hiện thực trong mỗi người vì nhiều lý do (xem các mục nhỏ từ 5.7.2
đến 5.7.4).
Theo tuổi đời của cá nhân, cùng sự tương tác của cá nhân với xã hội, hệ
thống động cơ cùng các hệ thống con của nó đều trải qua các thay đổi, tiến
hóa. Điều này được minh họa trên Hình 84.
