thiệt”. Tương tự như vậy, bạn gia nhập (lập mối liên kết thích hợp với) một
tổ chức nào đó, bạn hưởng những quyền lợi, mà đứng ngoài, bạn không có.
Thực tế cũng cho thấy, những người nào thiết lập được nhiều mối liên kết
thích hợp, những người đó dễ thành công hơn:
¤ “Trong hai yếu tố (hợp lý và hợp tác), một cuộc thăm dò do Trường đại
học Purdue tổ chức đã chỉ ra rằng tính hợp tác quan trọng hơn rất nhiều để
đưa đến thương lượng thành công. Năm năm sau khi các sinh viên kỹ thuật
của trường tốt nghiệp, đại học Purdue tìm hiểu thu nhập của họ chỉ thấy một
sự cách biệt 200 USD giữa thu nhập của những sinh viên xuất sắc nhất và
những sinh viên kém nhất. Tuy nhiên, sự khác biệt thu nhập đã tăng lên gấp
mười lần như vậy giữa những sinh viên có khả năng nổi bật trong giao dịch
với người khác ngoài xã hội và những sinh viên kém khả năng đó. Những
cuộc thử nghiệm của Viện kỹ thuật Carnegie cũng cho thấy rằng, thành công
trong kinh doanh đòi hỏi khả năng giao dịch nhiều hơn là hiểu biết chuyên
môn. Có thể đây là lý do vì sao John D. Rockefeller đã nói: “Tôi sẵn sàng
trả nhiều tiền cho khả năng giao dịch với mọi người hơn bất kỳ khả năng
nào khác trong cõi đời này”. (Khánh Trân trích và lược dịch từ quyển sách
“Fail – Safe Negotiating” của P. Sperber, đăng trên “Thời Báo Kinh Tế Sài
Gòn”, ra ngày 29/7/1993).
9) Hiệu ứng lan tỏa hệ thống (gọi tắt của cụm từ “hiệu ứng hệ thống lan
tỏa sự thay đổi”) có thể ảnh hưởng tốt hoặc/và xấu lên tính toàn thể. Người
giải cần phải đặc biệt chú ý đến hiệu ứng này trong quá trình giải quyết vấn
đề và ra quyết định (vì lời giải hoặc quyết định tạo ra sự thay đổi) để sử
dụng mặt tốt và khắc phục mặt xấu hoặc phải đi tìm giải pháp, quyết định
khác cho phù hợp với các yêu cầu cụ thể.
Sáng tạo và đổi mới hoặc ra quyết định, thực hiện quyết định tạo ra sự
thay đổi (tính mới) ở nơi nào đó trong hệ thống. Sự thay đổi tiếp tục lan tỏa
theo các mối liên kết, trong không ít các trường hợp, có thể đi rất xa trong
không gian hệ thống. Hiệu ứng lan tỏa có hai mặt: Tạo ra những cái ích lợi
hoặc/và những cái có hại trên đường lan tỏa. Tinh thần chung là, người giải
phải luôn tính đến hiệu ứng lan tỏa hệ thống trước khi ra quyết định, trước
