để đạt được mục đích (tính toàn thể) tốt nhất của công việc rửa tay. Người
coi rửa tay là chuyện nhỏ thì không có ý định học, tự học cách rửa tay.
Người coi rửa tay là hệ thống thì ngay cả trường hợp không được dạy cũng
để ý tự rút kinh nghiệm cho mình sau mỗi lần rửa tay (tự học) và có ý thức
truyền (dạy) cách rửa tay cho người khác.
Người viết nhớ lại hồi nhỏ được cha mẹ, người lớn dạy rửa tay, mặc quần
áo, cầm đũa, cầm bút... như thế nào. Xét theo văn hóa truyền thống, cha ông
chúng ta ít khi coi có công việc nào đó là nhỏ, do vậy, công việc nào cũng
phải học, kể cả những công việc tưởng chừng ai cũng có thể làm theo bản
năng có sẵn: “Học ăn, học nói, học gói, học mở”...
Rất tiếc, ngày nay, nhiều việc bị không ít người, kể cả những người có
trách nhiệm coi là nhỏ, thậm chí, những việc thực sự lớn cũng bị họ coi là
nhỏ luôn và số người như vậy, theo quan sát của người viết, trong xã hội
ngày càng nhiều. Coi thường các việc nhỏ dẫn đến hậu quả làm nảy sinh các
bài toán, lúc đầu có thể là các bài toán nhỏ, sau trở thành các bài toán lớn
với bậc hệ thống càng ngày, càng cao và càng khó giải (xem điểm 10 của
mục nhỏ này). Dưới đây, người viết dẫn ra một loạt ví dụ minh họa cho ý
vừa nêu:
¤ Bạn tôi mở tiệc “rửa lon”. Thăng chức là chuyện đáng mừng, nhất là đối
với bạn tôi, một người đức độ, có tài, nhưng ít gặp may, đường quan lộc gập
ghềnh trắc trở. Tôi đến đúng giờ. Khách khoảng hơn 10 người, quen thân có,
xa lạ có. Nhìn mọi người ăn uống hào hứng, thấy tính cách và đức độ của
từng người lộ ra. Tôi chạnh lòng nhớ tới chuyện đói kém kham khổ ngày
xưa.
Thuở còn nhỏ, tôi được dạy dỗ ngay từ khi chưa biết mặt chữ rằng: “Ăn
trông nồi, ngồi trông hướng”. Mẹ tôi giải nghĩa: “Khi ăn phải luôn chú ý tới
mọi người và cơm trong nồi. Nếu cơm trong nồi còn một ít, phải nhường cho
người khác. Nếu cơm đã hết mà vẫn đưa bát (chén) là kẻ vô sỉ”. Vô sỉ là kẻ
tham lam, ích kỷ, thiếu đạo đức.
Mẹ tôi đã nâng chuyện ăn tới cấp độ đạo đức. Lần lần, sống trong thế gian
tôi càng thấu hiểu, chuyện ăn uống là vấn đề của đạo đức. Có một chuyện
