GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ VÀ RA QUYẾT ĐỊNH - TẬP 3 - Trang 30

cho trước với các từ khác của ngôn ngữ sống động hàng ngày. Trong ý nghĩa
này, các định nghĩa theo văn cảnh, dù chúng không hoàn hảo, là tiền đề cơ
bản để sử dụng tốt ngôn ngữ.

Một dạng định nghĩa không rõ ràng là định nghĩa bằng cách tiếp xúc trực

tiếp. Ví dụ, có người đề nghị bạn cho biết các đặc điểm của ngựa vằn, mà
bạn gặp khó khăn khi giải thích bằng lời. Bạn có thể dẫn người đó ra sở thú,
chỉ con vật được quan tâm và nói: “Đây là ngựa vằn”. Định nghĩa kiểu này
có phần tương tự như định nghĩa dựa theo văn cảnh. Thay vì văn cảnh là
một đoạn văn phản ánh tình huống, ở đó sử dụng khái niệm cho trước, thì ở
đây, tình huống là tình huống thực tế: Sở thú, hàng rào, chuồng thú, các
khách tham quan... và con ngựa vằn trong khung cảnh đó.

Định nghĩa bằng cách tiếp xúc trực tiếp cũng giống với các định nghĩa

dựa theo văn cảnh ở chỗ: Chúng thiếu sự trọn vẹn, đầy đủ và bị nhiễu.
Người tiếp xúc có thể quan niệm rằng: Ngựa vằn là con vật bị nuôi nhốt,
dùng làm cảnh cho mọi người xem và trông rất thụ động. Nói cách khác, ở
đây có thể có sự nhầm lẫn giữa cái đơn lẻ (con ngựa vằn cụ thể) với cái
chung (khái niệm “ngựa vằn”).

Không phải tất cả các đối tượng của các khái niệm đều có thể định nghĩa

theo kiểu tiếp xúc trực tiếp. Ví dụ, bạn có thể tiếp xúc trực tiếp với các đối
tượng như “hạt nhân”, “điện tử”, “trừu tượng”, “vô cùng”, “ma”...
không?

Ngoài các nhược điểm, định nghĩa tiếp xúc trực tiếp có ưu điểm gắn kết

các đối tượng được định nghĩa với từ ngữ một cách sống động. Các từ ngữ
không giúp tạo ra hình ảnh, âm thanh, xúc giác... về đối tượng là các từ ngữ
bất lực và trống rỗng.

Bây giờ chúng ta quay trở lại tìm hiểu nhiều hơn về các định nghĩa rõ
ràng có dạng “A là B” (A = B) với A và B là hai khái niệm. Trong đó,
A là khái niệm cần được định nghĩa (nội hàm của nó cần được làm rõ);
B là khái niệm dùng để định nghĩa (dùng để làm rõ nội hàm của A).
Khái niệm B thường bao gồm khái niệm C rộng hơn khái niệm A (C là

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.