Phương pháp kịch bản đặc biệt ích lợi trong nghiên cứu và đánh giá quan
hệ qua lại giữa các nhân tố phức tạp và không xác định, đồng thời, trong
việc xác định các tiền đề, điều kiện nảy sinh hiện tượng hoặc quá trình này
hay quá trình khác. Phương pháp kịch bản dùng rộng rãi trong nghiên cứu
các quá trình xã hội và chính trị nhưng ít thích hợp đối với dự báo kinh tế và
khoa học–kỹ thuật.
Các phương pháp mô hình hóa thông tin có cơ sở là các dòng thông tin
(hiểu theo nghĩa rộng nhất). Những dòng thông tin này được sử dụng
theo các hướng xem xét:
- Chúng như là cơ sở phân tích và thiết lập sự so sánh, đánh giá những
kinh nghiệm hiện đại.
- Chúng như là nguồn các luận cứ trực tiếp, cần thiết cho việc ra quyết
định.
- Chúng như là nguyên liệu đối với việc phân tích các khuynh hướng, các
quy luật phát triển của hệ thống cho trước.
Trong lĩnh vực dự báo khoa học–kỹ thuật, các mô hình thông tin chia
thành ba nhóm sau:
- Các mô hình thông tin dựa trên các thông tin patent.
- Các mô hình thông tin dựa trên các dòng thông tin khoa học–kỹ thuật.
- Các mô hình thông tin tương tác giữa các khoa học.
Việc hoàn thiện và sử dụng rộng rãi những mô hình nói trên trong thực tế
dự báo khoa học–kỹ thuật đóng vai trò quan trọng để có được các biện pháp
tối ưu hóa các hoạt động khoa học nói chung.
Các mô hình toán học phân thành ba nhóm chính:
- Các mô hình xác suất–thống kê.
- Các mô hình toán–kinh tế.
