- Các mô hình thang bậc–chức năng.
Nhóm các mô hình xác suất–thống kê đóng vai trò đặc biệt quan trọng.
Chúng có cơ sở chủ yếu là sự tồn tại mối tương quan giữa các đối tượng
riêng rẽ. Mối tương quan có ý nghĩa giúp giải bài toán rất lớn khi nghiên cứu
các quá trình và hiện tượng, mà giữa chúng không có các quan hệ nhân quả
thể hiện ra một cách rõ ràng.
Nghiên cứu phát triển những dự báo đa phương án và chiến lược toàn thể,
cũng như, sách lược cho các quá trình xã hội khác nhau đã thúc đẩy các nhà
chuyên môn sử dụng các phương pháp của lý thuyết trò chơi. Các phương
pháp này liên quan đến nghiên cứu cách xử sự của các hệ thống trong các
tình huống xung đột, ở đó có sự tham gia của hai hoặc nhiều người.
Hoàn thiện các phương pháp mô hình hóa toán học tạo các điều kiện để sử
dụng chúng trong nhiều lĩnh vực như kinh tế, khoa học, giáo dục... Sự hoàn
thiện này chỉ có thể thực hiện được trên cơ sở phát triển các kỹ thuật tính
toán. Các nhà nghiên cứu cho rằng, khoa học và kỹ thuật ngày nay có khả
năng giải quyết vấn đề xây dựng các hệ thống thông tin mạnh, các hệ thống
điều khiển trên cơ sở các máy tính điện tử với tốc độ tính toán cực nhanh.
Những hệ thống này cho phép không chỉ xác định trạng thái các thông số hệ
thống tại mọi thời điểm mà còn giải một cách liên tục bài toán tối ưu hóa các
quá trình đang xảy ra.
3) Các phương pháp đánh giá của các chuyên gia
Những phương pháp này dựa trên sự đánh giá triển vọng phát triển đối
tượng cho trước của các chuyên gia. Nhìn dưới góc độ của dự báo học,
chuyên gia là nhà chuyên môn của lĩnh vực cho trước, có khả năng xây
dựng, sử dụng các giả thiết và đánh giá về các cách lựa chọn có thể có,
nhằm giải quyết các mâu thuẫn tồn tại trong lĩnh vực đó. Không phải nhà
chuyên môn giỏi nào cũng có thể trở thành nhà dự báo giỏi trong lĩnh vực
của mình. Chuyên gia–nhà dự báo cần kết hợp được những kiến thức khoa
học sâu sắc với sự nhạy bén tư duy và trí tưởng tượng linh hoạt. Trong quá
trình dự báo khoa học, cùng với các phạm trù lôgích, các hiện tượng tâm lý
như linh tính, tưởng tượng sáng tạo đóng vai trò rất to lớn.