Phán đoán có điều kiện, tạo thành từ các phán đoán đơn, liên kết với nhau
bằng liên từ lôgích “Nếu... thì...”.
Ví dụ, “Nếu bật máy lạnh thì phòng mát”. Trong phán đoán có điều kiện,
có sự phản ánh quan hệ nhân quả.
8.4.3. Quan hệ giữa các phán đoán cơ bản
Hình 95 mô tả quan hệ giữa các phán đoán cơ bản (xem mục nhỏ 8.4.2.
Các loại phán đoán, phần I.3) Phân loại phán đoán theo chất và lượng).
Hình 95: Quan hệ giữa các phán đoán cơ bản (hình vuông lôgích hay còn
gọi là hình vuông các mặt đối lập)
Các phán đoán đơn so sánh được là các phán đoán đơn có cùng chủ từ và
thuộc từ nhưng khác nhau về chất hoặc lượng; hoặc cả chất và lượng của
chúng.
Để dễ trình bày quan hệ giữa các phán đoán cơ bản, người viết sử dụng
các ví dụ cụ thể:
A (Phán đoán khẳng định toàn thể), ví dụ, “Tất cả học sinh lớp này là học
sinh trên trung bình”.
E (Phán đoán phủ định toàn thể), ví dụ, “Tất cả học sinh lớp này không là
học sinh trên trung bình”.
