(nguyên nhân) đầy đủ (xem 8.2. Các quy luật cơ bản của lôgích hình thức),
chứa trong tiền đề dưới dạng (các) phán đoán lôgích.
Phán đoán lôgích phải được xây dựng tuân theo các yêu cầu nhất định
(xem 8.4. Phán đoán). Để tránh nhầm lẫn, cần phân biệt câu – phán đoán
lôgích với câu – ngôn ngữ tự nhiên. Cần chú ý tính đúng đắn của các phán
đoán tiền đề.
Các phán đoán tiền đề có tính thuyết phục cao phải bao gồm các lý do,
chứng cứ phản ánh đúng hiện thực khách quan. Các chứng cứ có thể là các
bằng chứng kiểu đáp ứng được các yêu cầu của luật pháp (tòa án); các con
số định lượng rút ra từ các thí nghiệm; các số liệu thống kê; các quy luật
khoa học và hệ quả của chúng; các sự kiện đã, đang xảy ra; các khẳng định
hoặc phủ định ngầm (các khẳng định hoặc phủ định được cho là ai cũng biết,
do vậy, không nêu ra chính thức trong tiền đề).
Đi vào cụ thể, các chứng cứ đưa ra còn phải phù hợp nhất với các luận đề,
vì các luận đề có thể thuộc các lĩnh vực khác nhau, với các đòi hỏi và các
khả năng về độ chính xác khác nhau. Ví dụ, đối với các luận đề trong lĩnh
vực khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật, các chứng cứ thực nghiệm đóng
vai trò quan trọng nhất. Lại có những lĩnh vực, ở đó không được phép làm
thí nghiệm vì những lý do đạo đức, các chứng cứ được chấp nhận là các kết
quả nghiên cứu số liệu thu thập sau khi sự kiện đã xảy ra. Chẳng hạn, trong
y học, các bác sỹ không được phép làm thí nghiệm gây ra đột quỵ, ung thư
trên cơ thể người. Họ phải nghiên cứu các bệnh nhân sau khi đột quỵ, ung
thư đã xảy ra.
4) Sử dụng diễn dịch và quy nạp:
Để kết luận được bảo đảm thuyết phục, do vậy, dễ được tiếp nhận, ngoài
các phán đoán tiền đề (lý do) đúng đã đề cập ở điểm 3), còn có yêu cầu với
cách lập luận: kết luận phải thực sự được trực tiếp rút ra từ tiền đề một cách
lôgích, nhất quán. Ở đây cần lưu ý, trong hai loại suy luận diễn dịch và suy
luận quy nạp (xem mục 8.5. Suy luận), suy luận diễn dịch luôn dẫn đến kết
