GIẾNG THỞ THAN - Trang 70

Qua sân nhà thờ tới con đường nhỏ đi vào làng, mất ba bốn phút bạn tới
quán trọ.
Ngày đầu tiên ở Raback, ông Wraxall thấy cánh cửa nhà thờ mở, qua đó
ta có thể thấy được những mô tả ở trên kia. Tuy nhiên, ông không vào được
trong lăng mộ, chỉ nhìn qua lỗ khoá thấy các hình đáp nổi bằng đá hoa
cương và quan tài bằng đồng, một đồ thờ hình gia huy rất quý, khiến ông
rằng mong muốn có thì giờ vào khảo sát bên trong.
Các giấy tờ ghi chép của ông về ngôi thái ấp tỏ ra đúng là thuộc dạng cần
để viết sách. Có các thư từ của gia đình, các quyển nhật ký, sổ sách kế toán
của những người chủ đầu tiên từ thời xa xưa, viết sách đẹp, gìn giữ cẩn
thận, nhiều chi tiết vui và sinh động. Sau khi ngôi thái ấp được xây dựng
một thời gian ngắn thì vùng này đâm khốn khó, nông dân nổi dậy đánh phá
các lâu đài, gây hư hại nhiều. Chủ Rãback là một trong những thành phần
đàn áp chính yếu đưa đến việc xử tử các lãnh tụ phe chống đối, ngoài ra
còn nhiều hình phạt tàn ác không nương tay.
Bức chân dung của bá tước Magnus de la Gardie là bức đẹp nhất trong
ngôi nhà mà ông Wraxall nghiên cứu với không ít quan tâm sau cả một
ngày làm việc. không thấy ông ta tả chi tiết, nhưng tôi đoán cái làm ông
Wraxall quan tâm là sức mạnh của khuôn mặt chứ không phải vẻ đẹp của
nó, thực tế ông viết "Bá tước Magnus xấu đến mức kỳ quặc".
Hôm đó ông Wraxall ăn cơm tối cùng với gia đình rồi thả bộ về quán
trong ánh trời chiều còn sáng, tuy giờ giấc đã muộn. Ông viết "Tôi phải
nhớ hỏi người cháu xem có được phép vào lăng mộ của gia đình không mới
được, ông này rõ ràng là đã vào bên trong, bởi tối đó tôi nhìn thấy ông ta
đứng ở bậc tam cấp của toà lăng mộ không rõ đang khoá hay mở khoá".
Sớm hôm sau ông Wraxall có nói chuyện với ông chủ quán. Lúc đầu tôi
hơi lạ thấy cuộc chuyện trò khá dài nhưng sau nhớ ra các giây tờ mình đọc
là tư liệu để viết quyển sách mà ông đang suy ngẫm, thành thử nó cũng như
một bài báo, đủ chỗ cho việc đưa vào nội dung trò chuyện.
Ông nói mục đích của ông là tìm ra xem có đúng là người ta vẫn còn truyền
miệng về các hành động của bá tước De la Gardie hay không, và ông này
có được quần chúng mến mộ hay không. Như ông thấy thì không. Tá điền