- Một cuộc thẩm vấn mà chúng ta mong đợi suốt năm trong tù là như thế
sao? Không hỏi gì khác nữa à? Hoặc giả anh có quên cái gì chớ?
- Không, chẳng có hỏi thêm gì khác nữa. Tôi đi ra. Khi đóng cửa, tay tôi
còn run. Họ kêu người kế, là Thomas Mann.
- Y hỏi người đó chuyện gì?
- Hỏi coi tên Mann viết một hay hai chữ “n” ở cuối.
- Có bấy nhiêu à? Không hỏi chuyện gì khác nữa sao?
Hai dòng nước mắt chảy dài theo má Moritz, giọt lệ lớn bằng hột trân châu.
Traian vỗ vai an ủi:
- Thôi, ta phải kiên nhẫn, anh Moritz à! Khi mấy con thỏ bạch chết hết dưới
tàu ngầm, thì không còn giải pháp nào khác hơn là “rán chịu”...
(134)
Đơn Thỉnh nguyện số năm. - Đề tài: Công lý (Cơ giới hóa các cuộc thẩm
vấn)
Tôi biết các người được chỉ thị đặc biệt để hỏi cung tội nhân trại giam này
từng người riêng rẽ. Cố nhiên, lịnh vô lý quá. Trong lúc các người này bị
bắt từng đoàn, một cách tự động, thì thẩm vấn riêng từng người thật vô lý.
Tuy vậy, tôi hiểu tại sao lịnh đó được đưa ra. Nền Văn minh các người biết
tỏ vài cử chỉ lễ độ đối với phong tục dân bổn xứ. Đó chỉ là chút nhân
nhượng cho có lệ, theo phép lịch sự vậy thôi.
Một sĩ quan bắt buộc phải thẩm vấn năm trăm tù binh mỗi buổi sáng và
năm trăm, buổi chiều. Tôi nhận thấy với ai, các người cũng chỉ hỏi một câu
