để ghi vô phiếu dùng trong bảng thống kê.
Vả lại những cuộc thẩm vấn này dùng để kiểm chứng lại vài thực sự, hoặc
để phân chia tù nhân ra từng loại hạng. Bắt hoặc thả đều chỉ dự định cho
từng loại hạng. Phận sự chúng tôi là sắp xếp mỗi người vào loại hạng của
họ. Một công việc nghiêm xác, rất phân minh rành mạch!”.
- Vậy ông không thấy vô nhân đạo khi xóa bỏ con người và đối xử con
người như một thành phần của một loại hạng hay sao?
- “Không, tôi không thấy gì là vô nhân đạo cả. Phương pháp này thực tế,
mau lẹ và công bình hơn hết. Sự công bình chỉ có thể thực hiện được với
phương pháp này. Sự công bình thực hành theo phương pháp toán học và
vật lý học, nghĩa là theo phương pháp tinh xác hơn hết.
Chỉ có thi sĩ và nhà thần bí mới phản đối các phương pháp ấy.
Nhưng xã hội ngày nay đã loại bỏ thần bí và thi văn rồi. Chúng ta đang ở
thời kỳ toán học và khoa học chính xác, chúng ta không thể thoái lùi vì lý
do tình cảm. Vả lại, tình cảm chỉ là sáng tác của thi nhân và nhà huyền
học”.
Viên sĩ quan ra dấu rằng cuộc thẩm vấn chấm dứt, và nói:
- Thôi anh đừng buồn!
Traian mở cửa đi ra, và nghe tiếng viên sĩ quan lạnh lùng gọi: “Người kế”.
(140)
Moritz có ý định trốn đi. Từ lúc biết Suzanna không xin ly dị và đang nuôi
con, trung thành chờ anh, anh đứng ngồi không yên.
Traian nói:
