- Anh rán tập đừng xét đoán như một thôn dân lạc hậu nữa, anh Iankel à!
Các vấn đề, anh đều xét theo quyền lợi cá nhân. Xã hội văn minh chẳng
chuyên chú đến trường hợp cá nhân. Chuyện anh phạm tội hoặc vô tội là
chuyện riêng của anh, chỉ quan hệ tới vợ anh, láng giềng anh, hoặc các
nông dân khác trong làng anh. Chỉ mấy người ấy mới chú trọng đến việc cá
nhân. Mấy xứ văn minh nhận xét các việc với tầm bao quát trọng đại hơn,
mà không lo chuyện từng người.
- Nhưng tại sao lại bắt tôi?
- “Chúng tôi đã theo thủ tục bắt bớ dự phòng và từng loại hạng. Nếu chúng
tôi cần dùng một phạm nhân, một tội phạm chiến tranh chẳng hạn, thì sẽ có
liền, không cần phải chạy kiếm, đuổi bắt khắp làng mạc, rừng bụi, mất biết
bao thì giờ. Với lối bắt bớ dự phòng này, chỉ ấn nút điện nơi chữ tương ứng
với chữ khởi đầu của tên người tội nhân, thì chưa đếm đến số ba, đã có
trước mặt chúng tôi tấm phiếu của tội nhân có dán hình với lời chỉ dẫn về
bề cao, cân nặng, màu tóc, ngày và nơi sinh đẻ, mấy cái răng, và những gì
cần ích cho chúng tôi. Kế đó, chúng tôi chỉ cầm máy nói gọi bằng vô tuyến
truyền thanh nơi trại giam hoặc khám đường có tội nhân bị nhốt, thì vài giờ
sau, tên ấy sẽ có mặt, bằng xương bằng thịt, trước Tòa án quốc tế
Nuremberg. Anh coi có phi thường không? Kết quả của kỹ thuật đó. Thảy
thảy đều tự động, đều chạy bằng điện cả. Như vậy, làm sao anh muốn nó
thả anh được, có họa chăng là anh điên. Anh cũng như một sợi chỉ luồn
trong máy dệt. Hễ mắc vô khung cửi rồi thì không tháo gỡ ra được nữa.
Phải chờ tới khi nó ra khuôn, - dệt chung với mấy sợi khác, - phải chờ đến
giờ của nó. Không thể nào làm khác được. Máy móc tinh vi lắm; với nó,
phải nhẫn nại.
Và anh, hiện anh đang ở giữa guồng máy. Anh có vùng vẫy, hoa tay múa
chân cũng vô ích, anh không thể nào vượt tung khỏi dàn máy được. Cơ khí
điếc mù, không nghe, không thấy, chỉ làm việc. Nó làm việc toàn hảo và đạt
tới chỗ hoàn thiện mà con người không thể nào đạt được. Phải chờ, vì chắc
