Giọng Moritz run run:
- Nhưng, thưa ông Lengyel, tôi không phải Do Thái.
Ông già đáp:
- Đó là tự nơi anh... nếu anh muốn làm người phản bội.
Moritz đứng một mình. Không ai tin anh không phải là Do Thái. Ai ai cũng
cho anh dối trá, kiếm chuyện để ra khỏi trại giam. Họ chắc chắn anh không
phải dân Roumain. Trong quyển sổ tên do ông già Lengyel giữ, người ta
ghi anh là người Do Thái, tên là Moritz Jacob.
Ông Lengyel quả quyết nói:
- Không có ai dân Do Thái mà tên Iohann cả! Tên Do Thái là Jacob, và từ
đây, anh phải mang tên này. Còn Ion, cũng không phải tên anh nữa. Nó là
tên Jacob dịch ra tiếng Roumain.
Bạn trong trại lại kêu tên anh bằng Yankel, anh cũng không cãi, nhưng anh
tập nghe tên mới này rất khó khăn. Anh nói:
- Các anh kêu tôi bằng Jacob hay Yankel cũng được, nhưng tôi lấy làm
buồn khổ sao các anh không tin tôi.
(32)
Moritz được biết các người Do Thái trong trại giam này đều có giấy sung
công. Bây giờ anh mới hiểu Chánh phủ sung công Do Thái như sung công
ngựa, xe, và bột mì... nhưng anh không phải Do Thái. Nên anh muốn nói
với viên phó quản. Không còn ai khác để anh có thể nói được. Song viên
phó quản không bao giờ rảnh. Một hôm anh tìm cơ hội nói được, thì viên
phó quản nổi giận lên:
