(37)
Viên quản tại Fântâna được lịnh làm một bảng kê khai tài sản của các dân
Do Thái trong làng. Y đã khai những gì Goldenberg có, nhưng chưa gởi đi.
Y biết Moritz cũng ở trong trại Do Thái. Lúc gởi Moritz với lịnh sung công
cho sở hiến binh tỉnh, y không nói Moritz là Do Thái. Nếu khai như thế thì
thành ra giả mạo, vì Moritz là dân Roumain. Lịnh sung công đi làm nhắm
vào dân Do Thái và hạng bất hảo. Y liệt Moritz vào hạng sau này! Đó là
hợp pháp. Ai cũng có thể bị y cho là một phần tử bất hảo. Vì luật pháp
không quy định rõ rệt về điểm này. Nhưng tại sở hiến binh tỉnh thì Moritz
bị ghi vào sổ dân Do Thái. Đó là lỗi nơi sở hiến binh, hay đúng hơn, lỗi của
Moritz, vì anh ta có một cái tên Do Thái. Viên quản bắt đầu hối hận chuyện
đã xảy ra. Y tưởng đâu Moritz bị giữ chừng vài tuần lễ thôi. Nhưng sáu
tháng đã qua. Bây giờ lại được lịnh kê khai tài sản dân Do Thái. Theo lẽ
công bình thì nhà Moritz không bị sung công. Nhưng trong sổ sở hiến binh
gởi đến thì có tên hai người Do Thái trong làng: Goldenberg và Moritz.
Viên quản nát óc tìm một giải pháp. Nếu khai Moritz không phải Do Thái,
và vì thế, không thể biên vô tờ kê khai tài sản nhà cửa Moritz, thì chắc sẽ
có một lịnh tra xét coi tại sao Moritz bị bắt. Y không muốn bị điều tra. Y
muốn bỏ qua, vì Suzanna có thể thưa y. Phải tìm kế khác. Y hỏi ý kiến
Goldenberg.
Lão chỉ dẫn:
- Nếu Suzanna chịu ly dị, thì nàng có quyền giữ nhà cửa. Không có chứng
cớ nàng là Do Thái. Vả lại, ở thành, mấy người Do Thái có vợ có đạo đều
làm như vậy.
Viên quản suy nghĩ chắc không khi nào Suzanna chịu ly dị. Nàng biết
Moritz không phải Do Thái, thì thế nào cũng vỡ lở to chuyện. Nhứt là khi
nàng mướn trạng sư. Thế nào y cũng bị tra xét.
