chuẩn bị từ hàng trăm năm nay. Thế mà con người - kẻ sáng tạo ra tất cả, -
cậu ta khoát tay, - thì lại hoàn toàn không thay đổi gì cả. Nếu có chăng nữa
thì sự thay đổi cũng không đáng kể lắm. Và những nhà nhân chủng học của
chúng ta lại còn khẳng định rằng sẽ chẳng có gì thay đổi trong khoảng bốn
chục ngàn năm tới đây. Cậu không thấy sửng sốt về những hiện tượng
ngược đời ấy à? Không, đúng các ngài là những con người của thời kỳ “ăn
lông ở lỗ”! Đúng là những con người của thời kỳ “ăn lông ở lỗ”! Các ngài
không thấy sửng sốt là nếu loại trừ những thành tựu của nền văn minh cộng
sản chủ nghĩa thì chúng ta vẫn như trước.
Tôi im lặng. Bởi vì khi Côxchia triết lý, cậu ta cũng chẳng cần ai tranh
cãi.
Cậu bạn tôi cười khẩy:
- Phải, ta đúng là những con người như vậy. Nhưng cuộc sống đâu phải
là trở nên vô vị đến nỗi chúng ta có thể tưởng như bị đánh mất đi một cái gì
đó. Và nếu như cái đó là một sự phản ứng của một cuộc đấu tranh căng
thẳng sau hàng bao thế kỷ thì sao? Có lúc chúng ta không hiểu, nhưng đó
đúng là cuộc đấu tranh. À mà biết đâu cảm giác của chúng ta chả trở nên
kém nhạy bén. Chúng ta sống không tròn vẹn như tổ tiên ta đã sống. Mình
không thấy những ghi chép lịch sử hiện đại như trong sách ngày xưa. Hồi
đó có bao nhiêu là vấn đề chưa được giải quyết! Mọi cái đều bí ẩn. Cậu sẽ
nói là: điều kiện đã thay đổi phải không? Ừ mà cậu coi Vêra như thế nào?
Tôi nói với cậu ta là không hề thấy có một mối quan hệ nào giữa câu
chuyện làm quen với Prôtây, giữa những lời than thở não nề về việc loài
người phát triển chậm đến cái mức đáng sợ với cái câu hỏi cuối cùng của
cậu ta.
Côxchia không chút bối rối. Cậu ta nheo mắt nói:
- Cậu thấy không, mỗi cái trong cuộc sống đều có liên quan đến nhau.
Điều đó người ta đã dạy chúng ta ngay từ khi ở vườn trẻ. Mình hỏi cậu về
Vêra chẳng qua vì thấy mặc dù có tính hay hoài nghi, nhưng đôi khi cậu
cũng có một số phán đoán khá đúng.
- Cô ta đẹp. Có thể là rất thông minh.
