phận con người; nhưng cũng chính họ cắt đứt những sợi dây dệt nên số
phận ấy. Trong phần lớn các vở kịch dân gian, Thần chết là Đàn bà, và bổn
phận của phụ nữ là khóc những người chết, vì cái chết là sản phẩm của họ.
Vì vậy người Phụ nữ Mẹ có gương mặt mông muội: là sự hỗn mang phát
sinh ra tất cả mọi thứ và đến một ngày nào đó, mọi thứ phải quay trở về: là
cõi Hư vô. Trong đêm tối, lẫn lộn vô số dáng vẻ của thế giới bộc lộ ra ban
ngày: đêm tối của tinh thần bị nhốt chặt trong sự khái quát và tính mờ đục
của vật chất, đêm tối của giấc ngủ và của hư vô; đêm tối trong lòng biển cả:
người phụ nữ là Biển cả tăm tối, nỗi khiếp hãi của các thuỷ thủ thuở trước;
đêm tối trong lòng trái đất. Đàn ông khiếp hãi cái đêm tối ấy, nơi anh ta có
nguy cơ chìm nghỉm và vốn là sự trái ngược của sự sinh sôi nảy nở. Anh ta
hướng về bầu trời, về ánh sáng, về những đỉnh cao chói lọi, về cái lạnh
trong sáng và óng ánh của trời xanh; nhưng dưới chân anh ta là một cái vực
thẳm ẩm và ấm, tối tăm, sẵn sàng hút chặt lấy mình.
Nhưng ở đây, một lần nữa, cái lưỡng trị lại xuất hiện: nếu sự nảy mầm
bao giờ cũng gắn liền với cái chết, thì cái chết cũng lại gắn liền với sự sinh
sôi nảy nở. Cái chết vốn bị ghét bỏ, xuất hiện như một sự ra đời mới và thế
là được nâng niu. Giống như Osiris người anh hùng sau khi chết, vào mỗi
mùa xuân lại sống lại, lại hồi sinh qua một sự sinh đẻ mới.
“Niềm hy vọng tối cao của con người theo Carl Jung
, là mong sao
những dòng nước tối tăm của cái chết trở thành dòng nước của sự sống,
mong sao cái chết và vòng tay siết chặt lạnh lẽo là lồng ngực người mẹ,
chẳng khác nào biển cả, tuy nuốt chửng mặt trời, nhưng đẻ mặt trời trở lại
trong chiều sâu thẳm của mình”.
Sự chôn vùi thần mặt trời trong lòng biển cả để sau đó xuất hiện trở lại,
rực rỡ, là đề tài chung cho nhiều nền huyền thoại. Và con người vừa muốn
sống nhưng vừa hướng tới nghỉ ngơi, tới giấc ngủ, tới cõi hư vô. Con người
không mong ước được bất tử, và do vậy, có thể học tập để yêu mến cái
chết.
“Cái chất vô cơ là bầu vú mẹ, Nietzsche viết, thoát khỏi cuộc sống, là trở
lại thành đích thực, là tự hoàn thiện mình. Người nào hiểu điều đó sẽ cho
