Trong hiện thực cụ thể, phụ nữ tự biểu thị mình dưới những dáng vẻ
khác nhau; nhưng mỗi một huyền thoại được xây dựng lên về phụ nữ đều
muốn thâu tóm họ trọn vẹn, đều muốn mình là độc nhất: hệ lụy là có nhiều
huyền thoại chống đối nhau, và đàn ông vẫn mơ màng trước những sự bất
nhất kỳ lạ về khái niệm Nữ tính. Vì mọi người phụ nữ đều nằm trong nhiều
hình mẫu, và mỗi hình mẫu đều muốn mình là chân lý duy nhất, nên trước
người bạn đời của mình, đàn ông lại rơi vào sự kinh ngạc xưa kia của
trường phái nguỵ biện, không hiểu vì sao người ta lại có thể vừa màu nâu
vừa màu hung. Hiện tượng chuyển sang cái tuyệt đối đã được thể hiện
trong các biểu tượng xã hội: quan hệ xã hội dễ cố định thành giai cấp, các
chức năng thành loại hình, giống như trong tâm lý trẻ em, các mối quan hệ
cố định thành sự vật. Chẳng hạn, bên cạnh những cá thể giữ và chuyển giao
tài sản, xã hội gia trưởng, vì tập trung vào việc giữ gìn di sản, tất yếu bao
hàm sự tồn tại những người đàn ông và những người đàn bà tước đoạt
những tài sản ấy của những người chủ sở hữu và cho lưu hành chúng: đàn
ông, những kẻ phiêu lưu, lừa đảo, trộm cắp, đầu cơ thường bị tập thể phủ
nhận; đàn bà, trong lúc sử dụng sức cuốn hút tình dục của mình, có khả
năng mời các chàng trai và thậm chí cả những ông chủ gia đình tiêu tán di
sản của họ mà vẫn không phạm pháp; chiếm đoạt tài sản hay của thừa kế
của họ. Vì đó là một vai trò tai hại, nên những người phụ nữ đảm nhiệm vai
trò ấy bị người ta gọi là “ác phụ”. Trên thực tế, ngược lại, họ có thể xuất
hiện trong một gia đình khác gia đình người cha, người anh trai, người
chồng, người tình như một vị thần bản mệnh. Có danh kỹ “trấn lột” những
tay tài phiệt giàu có, được các họa sĩ, văn sĩ coi là Mạnh thường quân. Tính
nhập nhằng của nhân vật Aspasie
, của bà de Pompadoux
vẫn có thể là
hiện tượng dễ hiểu trong một kinh nghiệm cụ thể.
Vì các biểu tượng tập thể, và trong đó các loại hình xã hội thường được
xác định theo từng cặp đôi từ ngữ đối lập nhau nên tính lưỡng trị hình như
là một thuộc tính chân thật của Nữ tính Vĩnh hằng. Đối lập với người mẹ
thánh thiện là mụ dì ghẻ tàn ác; với nàng trinh nữ trong sạch tựa thiên thần
là cô gái đồi bại: vì vậy, người ta nói khi thì Mẹ có nghĩa là cuộc sống, khi
