thì Mẹ có nghĩa là cái chết; và cô trinh nữ khi là một tinh thần thuần khiết,
khi là một xác thịt hiến dâng cho quỷ dữ.
Dĩ nhiên không phải hiện thực xui khiến xã hội hay cá nhân lựa chọn
giữa hai nguyên lý thống nhất đối lập nhau: ớ mỗi thời đại, trong mỗi
trường hợp, xã hội và cá nhân quyết định theo nhu cầu của mình. Thông
thường họ đưa vào trong huyền thoại mình sử dụng những thể chế và giá trị
mình thiết tha. Chẳng hạn, chủ nghĩa gia trưởng vốn đòi hỏi sự có mặt của
phụ nữ trong gia đình thì xác định phụ nữ với tư cách tình cảm, tính bên
trong (intériorité), tính nội tại (immanence). Thực ra, mọi sinh linh đều vừa
là nội tại vừa là siêu nghiệm. Khi người ta không đề ra mục đích cho họ,
hoặc ngăn cản không cho họ đạt tới một mục đích nào hết, hoặc nữa tước
đoạt sự thắng lợi của họ, thì sự siêu nghiệm của con người rơi một cách vô
ích xuống quá khứ, nghĩa là rơi trở lại vào sự nội tại. Đó là số phận dành
cho phụ nữ trong chế độ gia trưởng; nhưng tuyệt nhiên đó không phải là
mong muốn của họ cũng như chế độ nô lệ không hề là mong muốn của
người nô lệ. Chúng ta thấy rõ quá trình phát triển của huyền thoại này ở
Auguste Comte
. Đồng hoá Phụ nữ với Chủ nghĩa Vị tha, là đảm bảo
quyền tuyệt đối của đàn ông đối với sự tận tụy của phụ nữ, là áp đặt cho
phụ nữ một nghĩa vụ tuyệt đối.
Không nên lẫn lộn huyền thoại với việc nắm bắt một ý nghĩa: ý nghĩa thì
gắn liền với đối tượng, và được phát hiện ra đối với ý thức trong một kinh
nghiệm sống. Còn huyền thoại là một Khái niệm siêu nghiệm thoát ra ngoài
mọi nhận thức. Miêu tả quan điểm của mình về cơ quan sinh dục phụ nữ
trong Thời đại đàn ông, Michel Leiris
nêu lên những ý nghĩa, chứ không
dựng lên một huyền thoại nào hết. Thái độ kinh ngạc trước thân thể người
đàn bà, sự kinh tởm đối với kinh nguyệt là những sự nắm bắt một hiện thực
cụ thể. Không hề có gì là huyền thoại trong kinh nghiệm khám phá ra
những tính chất khêu gợi của thịt da đàn bà, và người ta không bước sang
địa hạt huyền thoại khi tìm cách diễn tả những tính chất ấy bằng cách so
sánh với những cánh hoa hay những viên sỏi. Nhưng bảo phụ nữ là Thịt da,
bảo Thịt da là Đêm tối và Chết chóc, hoặc Phụ nữ là vẻ đẹp rực rỡ của vũ
