trai, thì những người xung quanh cô bé, các bạn gái nó, các thầy giáo nó
vẫn cảm thấy khó chịu. May sao là bao giờ cũng có các cô, các bác, bà nội,
bà ngoại, các bà chị họ làm đối trọng cho ảnh hưởng của ông bố. Thông
thường, vai trò của bố đối với con gái chỉ là một vai trò thứ yếu. Một trong
những điều bất hạnh đè nặng lên vai người phụ nữ như Michelet đã nêu lên
rất đúng là trong những buổi ấu thơ, bị phó mặc cho bàn tay phụ nữ. Bé trai
lúc đầu cũng do mẹ nuôi dạy; nhưng nam tính của nó được tôn trọng và nó
thoát khỏi mẹ rất nhanh; còn đối với con gái, thì các bà mẹ muốn sáp nhập
chúng vào thế giới phụ nữ.
Trong phần sau, chúng ta sẽ thấy quan hệ giữa mẹ và con gái phức tạp
đến dường nào: đối với người mẹ, con gái vừa là “phó bản” (double) của
mình vừa là một người khác; vừa được mẹ rất mực yêu chiều vừa bị mẹ
ghét bỏ: bị mẹ áp đặt cho nó số phận của chính bản thân bà: đó là sự đòi hỏi
một cách kiêu hãnh nữ tính của mình, và cũng là một cách trả thù nữ tính
ấy. Khi được giao phó một đứa trẻ, người phụ nữ thiết tha, với một lòng tận
tuỵ trong đó kiêu hãnh lẫn lộn với hận thù, biến đứa trẻ ấy thành một người
đàn bà giống như mình. Và ngay cả một bà mẹ cao thượng, chân thành tìm
kiếm hạnh phúc cho con cũng thông thường nghĩ rằng cách tốt nhất là làm
cho con trở thành một “người đàn bà đích thực”, vì đó là cách để xã hội
đón nhận nó dễ dàng nhất. Vì vậy, họ cho nó làm bạn với những đứa bé
khác, giao phó nó cho các bà giáo; nó sống giữa các bà mẹ như trong thời
kỳ người ta nhốt các cô gái trong khuê phòng; người ta chọn những cuốn
sách và những trò chơi tập nó làm quen với thân phận của nó; rót vào tai nó
những điều bí ẩn về phẩm hạnh của phụ nữ; bày dạy cho nó cách nấu
nướng, may vá và cùng với cách trang phục, nghệ thuật quyến rũ, sự trinh
khiết; tóm lại, khuyến khích nó trở nên một người đầy tớ, một thần tượng,
giống như người mẹ, người chị nó.
Ngày nay, nhờ những thắng lợi của trào lưu nữ quyền, việc động viên nó
học tập, nghiên cứu, chơi thể thao ngày càng trở nên bình thường; nhưng
người ta dễ tha thứ cho nó hơn con trai nếu không thành công, thành đạt;
làm cho nó khó thu được kết quả hơn trong lúc đòi hỏi ở nó một loại thành
