huyền bí. Nhiều cô gái trẻ cầu xin Chúa san lấp cái trống rỗng trong cuộc
sống của mình: Thiên hướng đến với Chúa của Catherine de Sienne, của
Thérèse d’Avila
xuất hiện vào độ tuổi thanh xuân. Jeanne d’Arc vốn là
một thiếu nữ. Vào những thời kỳ khác, tinh thần nhân đạo được xem là mục
đích tối cao, và sự phấn chấn thần bí thể hiện qua những dự định được xác
định rõ rệt. Nhưng cũng một ngưỡng vọng mới mẻ đối với cái tuyệt đối làm
này sinh ở bà Roland
, ở Rosa Luxembourg, ngọn lửa nuôi dưỡng cuộc
đời họ. Trong cảnh nô dịch, trong sự thiếu thốn, từ chiều sâu sự khước từ
của mình, cô thiếu nữ có thể tìm thấy những hành vi táo bạo nhất. Nàng bắt
gặp thơ ca; và cũng bắt gặp chủ nghĩa anh hùng. Một trong những cách
chấp nhận hoàn cảnh ít được hoà nhập vào xã hội của nàng, là vượt qua
những đường chân trời chật hẹp của xã hội ấy.
Nhờ sự phong phú và sức mạnh của bản chất mình và của trường hợp
may mắn, một số ít phụ nữ kéo dài được cuộc sống thành niên của mình với
những dự định say mê của lứa tuổi thanh xuân. Nhưng đó là những ngoại
lệ. Không phải vô cớ mà George Eliot để nhân vật Maggie Tulliver, và
Marguerite Kennedy để nhân vật Tessa kết thúc cuộc đời. Chị em nhà
Bronte
phải trải qua một số phận cay đắng. Cô thiếu nữ khiến lòng người
xúc động vì nàng ngẩng cao đầu, trong yếu đuối và cô đơn, chống lại thế
giới. Nhưng thế giới quá hùng mạnh; nếu một mực khước từ nó, thì ắt hẳn
nàng bị tiêu diệt. Hiếm thấy có thái độ khăng khăng này. Trong đại đa số
trường hợp, cô thiếu nữ nhận thấy cuộc chiến đấu thực sự không cân sức,
và cuối cùng đành phải nhượng bộ. “Tất cả các cô đều sẽ chết ở tuổi mười
lăm”, Diderot viết như vậy trong thư gửi Sophie Volland
. Khi cuộc chiến
đấu chỉ là một sự phản kháng tượng trưng như tình hình thường xảy ra, thì
chắc chắn là sẽ thất bại. Yêu sách trong mơ ước, tràn trề hy vọng nhưng bị
động, cô thiếu nữ làm người lớn mỉm cười với chút ít thương hại: họ cho
thân phận của nàng là nhẫn nhục. Và quả vậy, cô bé chống đối và kỳ cục
trước đây, hai năm sau, người ta gặp lại đã trở nên khôn ngoan, sẵn sàng
chấp nhận cuộc đời làm vợ. Đó là số phận Colette tiên báo cho nhân vật
Vinca; và cũng là số phận các nữ nhân vật trong những cuốn tiểu thuyết đầu
