131
hoa li u và đưa về nhà những đứa con hoang. Con trai thì trở thành trộm
cắp. Nhưng bà mẹ thì không muốn hiểu là chính những yêu s{ch lý tưởng
của m nh đã đẩy ch ng v|o bước đường đó.
Người mẹ viện cớ mình giận dữ là vì muốn “đ|o tạo” con; v| ngược lại,
càng thất bại trong h|nh động, bà ta càng nổi giận, càng hận thù.
Một cách ứng xử khác, khá quen thuộc và không kém phần tai hại đối
với đứa con, là sự tận tụy đến mức tự đ|y đoạ m nh. Để san lấp cái trống
trải trong lòng và tự trừng phạt mình về một sự thù ghét mình không
muốn tự thú nhận, một số bà mẹ tự biến thành nô lệ của con cái; không
ngừng ấp ủ một mối lo âu bệnh họan, không thể cho con rời khỏi mình;
khước từ mọi thú vui, mọi sinh hoạt cá nhân, và mang gương mặt nạn
nhân. Từ những sự “hy sinh” này, họ nghĩ có quyền khước từ mọi sự độc
lập đối với con c{i. Th{i độ phủ nhận này d dàng kết hợp với ỷ muốn đô
hô một c{ch độc đo{n người mẹ đau khổ biến nỗi đau khổ của mình thành
một thứ v khí m| họ sử dụng để làm khổ người khác. Những cái trò hy
sinh này làm nảy sinh ở đứa trẻ những cảm giác tội lỗi thường đè nặng lên
nó suốt cuộc đời, và có hại hơn cả nh ng trò g}y gổ. Nghiêng ngả, hoang
mang, đứa trẻ không tìm thấy một v khi tự vệ nào: khi thì những giọt
nước mắt, khi thì những trận đòn khiến nó nghĩ m nh phạm tội.
Trước kia, cô bé muốn làm thế nào những con búp bê của mình thì làm,
và khi giúp một cô chị, một cô bạn trong công việc chăm sóc một đứa bé, cô
gái chẳng phải chịu trách nhiệm g . Nhưng giờ đ}y, xã hội, người chồng,
người mẹ và chính niềm kiêu hãnh của m nh đòi hỏi người phụ nữ phải
chịu trách nhiệm về cuộc sống nhỏ nhoi xa lạ n|y như thể nó là tác phẩm
của m nh. Đặc biệt người chồng giận dữ về những thiếu sót của đứa con
giống như bực tức về một bữa ăn tối chẳng ra sao hay về một hành vi
không tốt của vợ; những yêu sách trừu tượng của chồng thường có ảnh
hưởng nặng nề đối với quan hệ mẹ con. Một phụ nữ độc lập - nhờ cảnh cô
