132
đơn, sự vô tư lự hay uy quyền của m nh trong gia đ nh- có thể thanh thản
hơn nhiều so với những người trên vai nặng những ý muốn thơng trị mà
dù muốn hay không, họ phải phục tùng trong lúc bắt đứa trẻ phải tuân
theo. V điều rất khó khăn l| nhốt chặt trong những khuôn khổ định s n
một cuộc sống bí ẩn tựa cuộc sống những con thú, hiếu động và vô trật tự
như các lực lượng thiên nhiên, tuy v n là cuộc sống con người. Không thể
huấn luyện đứa trẻ trong im lặng như huấn luyện một con c n, nhưng
c ng không thể thuyết phục nó với lời lẽ của người lớn.
Dĩ nhiên, vấn đề đặt ra rất hấp d n, và khi rảnh rang, người mẹ thích
đóng vai một nhà giáo dục được đặt ngồi lặng lẽ trong công viên, đứa trẻ
v n còn là một nguồn vui như trong thời kỳ nó ẩn náu trong bụng; thông
thường, v n còn ít nhiều mang tính chất trẻ thơ, người mẹ hoan hỉ làm
những trò nghịch ngợm cùng với nó, làm sống lại những trò chơi, từ ngữ ,
công việc, niềm vui của những ngày th{ng đã bị chôn vùi. Nhưng khi giặt
gi , nấu bếp, cho một đứa con khác bú, chợ búa, tiếp khách, và nhất là khi
lo cho chồng, th đứa con chỉ còn là một sự hiện diện không đ ng l c, quấy
rầy; người mẹ không có thì giờ “huấn luyện” nó. Trước hết, phải ngăn cấm,
không cho nó ph{ ph{ch; nó l|m đổ vỡ, xé rách, bôi bẩn; nó là một tai họa
thường xuyên đối với đồ vật v| đối với chính bản thân nó. Nó cựa quậy, la
hét, nói năng, l|m ồn; nó sống cho bản thân nó; và cuộc sống ấy quấy rầy
cuộc sống của bố mẹ nó. Quyền lợi của nó và của bố mẹ không gặp gỡ
nhau v| đó l| cội nguồn bi kịch. Luôn luôn vướng víu vì nó, họ luôn luôn
bắt nó phải chịu những sự hy sinh mà nó không hiểu vì sao: họ hy sinh nó
vì cuộc sống bình yên của họ và cả vì tương lai của nó nữa. Dĩ nhiên là nó
phản kháng. Nó không hiểu những lời mẹ nó tìm cách giải thích với nó;
không thể thâm nhập vào ý thức của riêng nó: những niềm ước mơ, những
nỗi sợ hãi, những sự ám ảnh, những nguyện vọng của nó tạo nên một thế
giới mờ đục. Người mẹ chỉ có thể từ bên ngoài, một cách mò m m, đặt quy
