189
trong tương lai; tự mình phải x{c định thế nào là thất bại, thế nào là thành
công, tức là nhận lấy những trách nhiệm khủng khiếp. Đối với người tin
thuyết thiện ác nhị nguyên, cái thiện hoàn toàn phân biệt với cái ác, và chỉ
có việc tiêu diệt cái ác. Bụi bặm tự tiêu diệt mình, và sạch sẻ là sự vắng mặt
hoàn toàn moi vết dơ; lau chùi, tức là tẩy rửa phế thải v| bùn đất.
Vì vậy, phụ nữ nghĩ rằng “mọi c{i đều do lỗi” của người Do Thái, hoặc
của hội viên Tam điểm, hoặc của những người Bonshevich, hoặc của chính
phủ. Bao giờ họ c ng chống lại một người n|o đó hay một vật nào đó.
Trong số những người chống Dreyfus
73
, phụ nữ tỏ ra quyết liệt hơn nam
giới. Họ không biết nguyên nhân cái ác nằm ở đ}u; nhưng điều họ mong
mỏi ở một “chính phủ tốt”, là chính phủ n|y xua đuổi nó như người ta
“xua đuổi” bụi bặm trong nhà.
Nhưng những niềm hy vọng ấy bao giờ c ng nằm trong một tương lai
không chắc chắn. Trong lúc chờ đợi, cái ác tiếp tục gậm nhấm cái thiện. Và
vì không có người Do Th{i, người Bonshevich, hội viên Tam điểm trong
tầm tay, nên phụ nữ tìm một người chịu trách nhiệm mà họ có thể phản
kháng cụ thể nhất trong ph n nộ: ông chồng là nạn nhân lý tưởng. Chính
anh ta là hiện thân của thế giới đ|n ông; chính qua anh ta, xã hội đ|n ông
chịu trách nhiệm về họ v| đã lừa phỉnh họ. Anh ta chịu gánh nặng của xã
hội, và nếu tình hình xấu đi thi lỗi tại anh ta. Khi chồng về nhà buổi chiều,
họ thường phàn nàn về con cái, về những người bán hàng, về công việc nội
trợ, về giá sinh hoạt, về bệnh thấp khớp, về thời tiết; và muốn chồng chịu
trách nhiệm. Họ thường ấp ủ đối với chồng những lời than vãn đặc biệt;
nhưng trước hết, anh ta chịu trách nhiệm là một người đ|n ông. Anh ta
c ng rất có thể có bệnh tật, lo }u; nhưng b| vợ v n bảo: “Khác chứ!” Đ|n
ông có những đặc quyền mà phụ nữ luôn luôn cảm nhân là một sự bất
73
Alfred Dreyfus là một sĩ quan Ph{p gốc Alsace theo Do Thái giáo, được biết đến với Vụ Dreyfus thời đệ
tam cộng hòa Pháp, bị kết án làm gián điệp phản quốc năm 1894 sau đó được minh oan và tuyên bố vô
tội. Một thể chứng cho sự khủng hoảng xã hội, của chủ nghĩa dân tộc cực đoan, phong trào bài Do Thái.
