299
thú (Les Confessions). Nh| văn nữ quá chú tâm nhìn trong đó cho s{ng rõ
nên không thể vượt qua ánh sáng ấy để chọc thủng những lớp mây mú
khác. Một nh| văn nam có lần bảo tôi: “Phụ nữ không bao giờ vượt quá cái
nguyên cớ”. Như thế là khá đ ng, v n còn vô cùng kinh ngạc trước phép
khám phá thế giới, họ chỉ làm công việc liệt kê mà chưa tìm cách phát hiện
ra ý nghĩa của nó. Họ tỏ ra xuất sắc trong việc quan sát những gì có s n; họ
là những nhà phóng sự tuyệt vời. Chưa một nhà báo nam giới nào có tác
phẩm vượt lên trên tập phóng sự của Andrée Viollis
133
về Đông Dương v|
Ấn Độ. Họ biết miêu tả những bầu không khí, những nhân vật, chỉ ra giữa
các nhàn vật những mối quan hệ tinh tế, giới thiệu với bạn đọc nhìrng
chuyển biến sâu kín của tâm hồn nhân vật. Nhiều nh| văn nữ gợi lên một
cách sắc sảo và đầy thi hứng những con người, những bầu không khí và
những nền văn minh. Họ thường thành công trong khi miêu tả cuộc sống
nội tâm, kinh nghiệm v| v trụ của mình. Thiết tha với bản chất bí ẩn của
sự vật, bị mê hoặc bởi tính kh{c thường của cam x c riêng tư, họ thổ lộ
kinh nghiệm còn nóng bỏng của mình thông qua những tính từ ngọt ngào,
những h nh {nh khơi gợi: từ vựng của họ thường sắc sảo hơn cú pháp vì
họ quan tâm tới sự vật nhiều hơn tới quan hệ giữa chúng với nhau. Họ
không nhằm một sự thanh nhã trừu tượng; trái lại, từ ngữ của họ nói với
giác quan.
Một trong những lĩnh vực phụ nữ khai thác say sưa hơn hết là Thiên
nhiên. Đối với cô thiếu nữ, đối với người phụ nữ chưa ho|n to|n “thoái vị”,
thiên nhiên đại diện cho cái mà chính bản thân người đ|n b| đại diện đối
với đ|n ông bản thân mình và sự phủ định mình, một vương quốc và một
chốn lưu đ|y. Họ là tất cả dưới gương mặt của người kia. Trong lúc nói về
đồng ruộng, cỏ cây, nhà tiểu thuyết nữ thổ lộ với chúng ta hết sức thầm kín
kinh nghiệm v| ước mơ của họ. Nhiều nh| văn nữ thâu tóm những cái
133
Nhà báo, nữ phóng viên Pháp (thế kỷ XX).
