72
đưa v|o hôn nh}n tất cả những gì của chính bản thân mình: không nghề
nghiệp, không năng lực, không có quan hệ cá nhân; thậm chí họ tên c ng
không còn là của mình nữa; họ chỉ còn là “một nửa” của chồng. Nếu bị
chồng bỏ rơi th thông thường, họ không thể tìm thấy một phương cứu
thoát nào, dù tự bản thân mình hay từ ngoại lai. Muốn có tình thân và sự
trung thực giữa hai vợ chồng, th điều kiện tất yếu là cả hai phải được tự
do đối với nhau v| b nh đẳng một cách cụ thể. Chừng nào v n giữ một
mình quyền tự chủ về kinh tế và nắm trong tay - theo luật pháp và tập tục -
những đặc quyền của nam giới, thì lối ứng xử của chồng như một tay bạo
chúa là chuyện đương nhiên, khiến người vợ phải phản kh{ng v| mưu mô.
Không một ai phủ nhận những tấn bi kịch và những điều ti tiện trong cuộc
sống vợ chồng. Nhưng những người bênh vực hôn nhân cho rằng những
mối xung đột trong gia đ nh bắt nguồn từ hiện tượng thiếu thiện chí của cá
nh n, chứ không phải từ thể chế. Trong phần kết Chiến tranh và hoà hình,
Tolstoi miêu tả cặp vợ chồng lý tưởng: Pierre và Natacha. Natacha vốn là
một thiếu nữ đỏm dáng và lãng mạn. Sau khi kết hôn, nàng làm mọi người
kinh ngạc vì bỏ trang điểm, hội hè, vui chơi để hoàn toàn phục vụ chồng
con; trở thành hiện thân của một điển hình phu nhân. Nàng không còn
ngọn lửa sống luôn luôn rực cháy vốn là sức cám dỗ xưa kia của mình nữa.
Giờ đ}y, thông thường, người ta chỉ còn thấy một gương mặt và một thân
hình, chứ không còn thấy tâm hồn cứa nàng nữa; chỉ còn thấy một “con cái”
mạnh mẽ, đẹp và mắn đẻ. N|ng đòi hỏi ở Pierre một tình yêu c ng tuyệt
đối như t nh yêu của mình đối với chồng. V| ch|ng c ng hoàn toàn gắn bó
với gia đ nh,không còn giao du, giao thiệp với ai nữa. Pierre không còn
d{m đi ăn tối ở các câu lạc bộ, c ng không d{m đi du lịch dài ngày, trừ phi
vì công việc l|m ăn mà bà vợ nghĩ l| công việc khoa học, và cho nó có vị trí
tích cực quan trọng tuy không hiểu gì hết. Trong cuộc sống, Natacha trở
thành nô lệ cua chồng. Toàn bộ gia đ nh được chỉ đạo bởi những cái gọi là
mệnh lệnh của chồng, tức là những ý muốn của Pierre mà Natacha cố sức
