78
nhận nó và yêu nó với tư c{ch một sự hiện diện phi lý v| không được lựa
chọn, điều kiện tất yếu và là chính bản thân chất liệu của cuộc sống. “Chấp
nhận” và “yêu” , giữa hai từ ấy, người ta s n sàng l n lộn, và từ đó nảy
sinh sự phỉnh phờ người ta không yêu c{i người ta phải chấp nhận. Người
ta chấp nhận thân thể, quá khứ, tình thế hiện tại của mình; còn tình yêu là
sự vận động hướng tới một người khác, tời một cuộc đời cách biệt cuộc đòi
mình, tới một mục đích, một tương lai. Chấp nhận một gánh nặng, một cái
{ch độc tài, không phải là yêu nó, mà là phản kháng lại.
Một mối quan hệ giữa cọn người với con người không thể có giá trị
chừng nào nó đến một cách bột phát. Quan hệ con cái cha mẹ, chẳng hạn,
chỉ có giá trị khi ch ng được phản ánh một cách có ý thức; và không thể
chấp nhận quan hệ vợ chồng bột phát trong đó hai vợ chồng l|m tiêu tan
quyền tự do của mình. Sự xen l n phức tạp giữa gắn bó, giận hờn, thù hận,
mênh lệnh, nh n nhục, lười nhác, xảo tr{, m| người ta mệnh danh là tình
yêu vợ chồng, người ta chỉ muốn tôn trọng nó khi nó được dùng để làm cớ
ngoại phạm (alibi). Nhưng t nh bạn c ng như t nh yêu nhục dục đều như
vậy: muốn được đích thực, trước hết, phải được tự do. Tự do không có
nghĩa l| khi thế này, lúc thế khác, và một tình cảm là một sự cam kết vượt
qua khoảnh khắc; nhưng vận dụng ý chí nói chung và những hành vi riêng
biệt để giữ vững hay ngược lại huỷ bỏ quyết định của mình, chỉ là công
việc của cá nhân. Tình cảm của người ta chỉ có thể tự do khi nó không phụ
thuộc vào một mệnh lệnh bên ngoài nào, khi nó xuất phát từ một tấm lòng
chân thực không biết sợ hãi. Trái lại, mệnh lệnh của “tình yêu vợ chồng”
d n tới mọi sự dồn ép và dối trá.
V| trước hết, nó không cho phép hai vợ chồng hiểu nhau thực sự. Sự
thân mật hàng ngày không tạo nên hiểu biết l n đồng cảm. Tôn trọng vợ,
chồng không can thiệp v|o đời sống tâm lý của nàng. Nàng có khoái cảm
trong ân ái không? Có thực sự yêu chồng không? Có thực sự vui lòng nghe
