84
thắng tr{i tim m nh hơn l| chiến thắng số phận. Là “tù nhân”, bà chỉ có thể
tìm thấy tự do bằng cách chọn lựa nhà tù của mình.
Scott
37
viết: “Bà chấp nhận sự hiện diện của ông de Charrière bên cạnh
m nh như chấp nhân dãy núi Alpes”.
Nhưng b| s{ng suốt hiểu rằng xét cho cùng, sự nh n nhục ấy c ng chỉ là
lừa dối. Bà trở nên kín đ{o, nghiêm khắc, v| người ta ước đo{n b| trở nên
buồn phiền tới mức l|m người ta khiếp hãi. Bà mở rộng cửa đón tiếp
những người di cư tr|n tới Neufchâtel, bảo hộ, cứu gi p, lãnh đạo họ. Bà
viết nhiều tác phẩm thanh nhã nhưng u sầu v| được Hiiber, nhà triết học
Đức sống trong nghèo khổ, dịch. Bà có nhiều lời khuyên đối với một câu
lạc bộ các bà vợ trẻ và giảng Locke
38
cho một cô gái bà quý mến là
Henriette. Bà thích đóng vai tro người gi p đỡ nông dân trong vùng. Ngày
càng xa lánh xá hội Neufchâtel, bà kiêu hãnh thu hẹp phạm vi sống của
mình; và “chỉ còn cố gắng tạo nên và chịu đựng cái thủ cựu. Ngay cả
những cử chỉ cực kỳ nhân hậu của b| c ng bao h|m một chút khiếp hãi, vì
chỉ đạo những cử chỉ ấy, là một sự thản nhiên hết sức lạnh lùng...Bà gây
cho những người xung quanh cảm giác về một cái bóng qua lại trong một
căn buồng hoang vắng”
39
.
Vào những dịp rất hiếm - một cuộc viếng thăm, chẳng hạn - , ngọn lửa
cuộc sống lại bùng cháy. Những “năm th{ng trôi qua một cách khô khan.
Ông, bà de Charrière gi| đi bên cạnh nhau và cách biệt nhau bởi cả một thế
giới; v| hơn một người khách, khi ra khỏi nhà, không thể không phát ra
một tiếng thở dài nhẹ nhỏm, với cảm giác thoát khỏi một nấm mồ kín
mít...Quả lắc đồng hồ nhịp đều những tiếng tích tắc. Dưới nhà, ông de
Charrière nghiên cứu toán học; từ kho lúa dội lên đều đặn tiếng néo đập
37
Nhà thơ v| nh| tiểu thuyết Scotland (thế kỷ XIX).
38
Nhà triết học Anh (thế kỷ XVIII).
39
G. Scott.
