GIỮA TRONG XANH - Trang 210

ở chỡ đất trũng, mưa xuống là nước suối duềnh lên, ào ào chảy tới tận
buôn, trong nhà có gì để dưới đất trôi lềnh bệnh khắp nhà. Em đã hốt hoảng
trèo lên bàn, có khi phải ngồi trên bàn cả ngày chờ nước rút. Vừa trèo
xuống bàn, lắm khi phải trèo lên, vì mưa nữa, mưa thối trời, thối đất, mưa
sáu tháng liền, phải nấu ăn cả trên bàn. Còn dạy... Em đã tha từng mảnh gỗ
ở lâm trường về, không nói cái đó, chỉ nói việc dạy không cũng đâu có dễ:
bắt đầu không phải một chữ i, chữ t mà bắt đầu ở chỗ nói sao cho các gia
đình sáng sáng thôi không dắt các em cùng với con mèo, con chó, bu gà ra
nương nữa mà giao các em cho cô giáo. Và cô giáo bắt đầu dạy là dạy các
em biết xì mũi, biết tắm giặt, biết công dụng của xà phòng. Mà muốn cho
các em làm được phải bày cho cả buôn.
Tôi tư lự liên tưởng đến cảnh tắm giặt rộn rã nhìn thấy bên hồ ban chiều,
cảnh các cô tắm sông tỉ mẫn cọ chân bằng bàn chải — các cô gái giản dị
này trang phục có cái gì hơi giống cô giáo Kim Phương, người trong ảnh...
Giọng ấm và lễ phép của Kim Phương, với hơi thở nồng nồng của cô tiếp
tục phả một bên má tôi:
— Em cực lắm, thưa thầy. Nhiều lúc tự nhiên mình nghe bất giác rùng một
cái mạnh ở chính giữa ngực mình. Ơ hay, tại mình chọn lựa chớ ai bó buộc
mà mình tủi? Nhớ lại những lời nói đắn đo kỹ càng của thầy Đào, thầy
Thấu... Các thầy ấy không biết là các thầy đã giúp em như thế nào đâu.
Cảm kích nữa là hôm em mới về buôn, em sửng sốt thấy bà con rất đông đi
bảy cây số đón em tận đường ông Kiên, người mang xôi sợ cô giáo đói,
người mang nước sợ cô giáo khát. Em run cả người khi nghe có bà mẹ thì
thào, mừng rỡ: “Vậy là Đảng đã về!”. Trời ơi, thầy biết hoàn cảnh em đấy,
em mà bà con ngộ nhận như vậy. Về sau, em tìm hiểu: thì ra ở buôn, từ hồi
đen tối, từ hồi chống Pháp, rồi chống Mỹ, vẫn có một cán bộ người Kinh ăn
ở, chiến đấu với bà con bày cho bà con từng đường đi nước bước. Từ lúc Y
Cun chết vì sốt rét ác tính, trên vẫn chưa cắt ai về thay, nay mới có em là cô
giáo người Kinh. Ông A Ma Nhang, bí thư đảng ủy xã, một hôm đến nhà
cho em một miếng thịt rừng rồi nói: “Cô giáo nè! Tao biết mày cực lắm chớ
không phải không biết. Nhưng có là thanh niên tiên tiến Đảng mới đưa tới
đây, tao tin mày vượt được hết. Bà con sống chưa sướng, chưa văn minh,